یکی از شایع ترین ناهنجاری های نوزادان در زمان تولد لب شکری است که کودکان را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. تشکیل ناقص لب بالایی (شکاف لب) یا سقف دهان (شکاف کام) می تواند به صورت جداگانه ایجاد شده یا هر دو نقص ممکن است با هم تشکیل شوند.

شکاف لب یا کام نوعی نقص مادرزادی است و هنگامی ایجاد می‌شود که ساختار و بافت ‌های لب و استخوان فک بالا در طول رشد اولیه جنین با هم ترکیب نشوند. این نارسایی در هفته چهارم و ششم بارداری اتفاق می افتد. این شرایط ممکن است از یک بریدگی کوچک در قسمت بالایی لب تا یک شکاف وسیع در لب و خط لثه تا سوراخ بینی ادامه پیدا کند. شکاف لب ممکن است در سمت چپ، سمت راست و یا هر دو طرف ایجاد شود.

برای ترمیم و اصلاح شکاف لب و کام باید بلافاصله پس از تولد کودک اقدام به درمان کرد. روش جراحی لازم برای هر بیمار مبتلا به شکاف لب و کام؛ بسته به نوع و شدت ناهنجاری، متفاوت خواهد بود.

انواع شکاف لب و کام

شکاف لب و کام به 3 شکل وجود دارد:

– در بعضی شرایط تنها لب شکاف دارد.

– برای بعضی از افراد فقط کام شکاف دارد.

– در برخی موارد هم لب و هم کام هردو با هم شکاف دارند.

شکاف لب ممکن است به صورت یک طرفه یا دوطرفه باشد، در برخی موارد ممکن است شکاف لب بسیار جزئی بوده و تنها به شکل یک فرورفتگی باشد یا این که امکان دارد وسیع بوده و از لب تا حفره بینی ادامه داشته و تا کام سخت یا حتی در برخی موارد تا کام نرم گسترش پیدا کند.

مرحله اول:بیهوشی

این عمل با بیهوشی عمومی انجام میشود.

مرحله دوم:برش جراحی

یکی از مهم ترین اهداف عمل جراحی شکاف لب، بستن ناحیه جدا شده لب و ایجاد عملکرد، ساختار و ظاهر طبیعی در لب بالایی است. در این مرحله برش جراحی در دو طرف شکاف لب ایجاد شده و لایه ‌هایی تشکیل می‌شود تا با اتصال آن‌ها به یکدیگر و بخیه کردن آن‌ها، شکاف لب بسته شود. ترمیم شکاف کام با هدف تغییر شرایط بافت‌ها و عضلات انجام شده، تا شکاف کام بسته شده و سقف دهان در شرایط طبیعی خودش قرار بگیرد. برش‌های جراحی در دو طرف شکاف ایجاد شده و لایه های آن جهت تغییر موقعیت عضلات و اجزای سخت و نرم کام بکار گرفته می‌شوند. سپس محل ترمیم، معمولا در خط وسط سقف دهان، با بخیه بسته شده تا به مرور زمان ساختار و عملکرد طبیعی را برای فرد ایجاد کند.

مرحله سوم : بستن برش‌های ایجاد شده

برش‌های ایجاد شده در عمل شکاف لب را می‌توان با بخیه‌های قابل جذب یا غیر قابل جذب ترمیم کرد.
مهم ترین نکته در جراحی ترمیم لب این است که بدانیم اگرچه می‌توان شکاف ایجاد شده در لب را، در یک عمل جراحی ترمیم کرد، اما درمان کودکی که با شکاف لب متولد شده ممکن است در طول دوره نوجوانی و دربعضی موارد حتی جوانی نیز ادامه داشته و با رشد کودک اعمال جراحی ثانویه برای بهبود عملکرد یا شکل ظاهری انجام شود.