افتادگی پلک هنگامی که تماسی با مردمک چشم نداشته باشد و در میدان بینایی اختلال ایجاد نکرده باشد نیازی به جراحی ندارد اما هنگامی که افتادگی پلک شدید باشد و بخشی یا تمامی مردمک را بپوشاند نیاز به درمان و جراحی دارد.

پلک‌ها حاصل شکل‌گیری دو چین بر روی نازک‌‌ترین پوست بدن هستند. پلک ها از چشم ها در برابر خشکی، ورود اجسام خارجی و فشار بیش‌ازحد محافظت می‌کنند و در هنگام خواب با توزیع یکنواخت اشک کمک می‌کنند تا چشم‌ها مرطوب بمانند.

اما گاهی ممکن است پلک‌ها شل و آویزان شوند. افتادگی پلک چشم که به آن پتوز، (بلفاروپتوز یا بلفاروپتوزیس) نیز گفته می‌شود، ممکن است به دلیل ژنتیک، ضربه، افزایش سن یا اختلالات پزشکی مختلف ایجاد شود.

این وضعیت درصورتی‌که یک چشم را تحت تأثیر قرار دهد، پتوز یک‌طرفه و هنگامی‌که بر هر دو چشم تأثیر بگذارد، پتوز دوطرفه نامیده می‌شود. در موارد شدیدتر این شرایط می‌تواند منجر به مشکلات بینایی، زیبایی و یا مشکلات سلامتی دیگر شود.

– عدم قرینگی بین پلک های بالایی

• یکی از اولین و متداول ترین علائم افتادگی پلک قرینه نبودن پلک های بالایی چشم ها با یکدیگر است.

– خشکی و اشک ریزش چشم ها

• از دیگر علائم افتادگی پلک ها میتوان به خشکی و اشک ریزش مکرر چشم ها اشاره کرد.

– تاری دید

• از نشانه های افتادگی پلک ها میتوان به کاهش دید و میدان بینایی و در نهایت تاری دید اشاره کرد.

– درد و تورم چشم ها

• نوع و میزان افتادگی پلک ها میتواند باعث درد یا تورم چشم ها شود.

– لوچ و یا تنگ شدن چشم ها

• لوچ شدن یا تنگ شدن چشم ها یکی از نشانه های رایج افتادگی پلک است. این اتفاق در کودکان شایع تر است. لوچ شدن ممکن است فقط برای یکی از چشم ها به وجود بیاید.

– بالا بردن سر و شانه به طور مکرر

• از دیگر علائم افتادگی پلک بالا بردن سر و شانه به طور مکرر است. این موضوع بیشتر در کودکان شایع است.

– انجام ورزش های چشمی به برطرف شدن پف چشم، که باعث سنگینی پلک و فشار به عضلات پلک میشود، کمک میکند.

– داشتن رژیم غذایی مناسب که از تشدید پف چشم جلوگیری می کند.

– پرهیز از قرارگرفتن در مقابل نور مستقیم خورشید

– استفاده مداوم از کرم ضدآفتاب و عینک آفتابی و کلاه لبه دار

– کاهش استفاده از نورهای مصنوعی، کمتر استفاده کردن از موبایل و لپ تاپ خصوصا در شب

– پرهیز از مطالعه در نور کم.

– بالارفتن سن

– بیماری دیابت

– انجام برخی از جراحی های چشمی مانند آب مروارید

– عوامل ارثی

– عادات غلط افراد

– وارد شدن آسیب های شدید

افتادگی پلک ها علاوه بر مشکلات زیبایی که می‌تواند به وجود بیاورد منجر به مشکلات جسمی نیز می شود.

فرد مبتلا به افتادگی پلک اگر دچار تاری دید باشد برای دید بهتر مجبور میشود چشمان خود را جمع کند و به عضلات کناری چشم خود فشار بیاورد که این کار علاوه بر آسیب زدن به عضلات چشم منجر به چروک شدن پوست دور چشم نیز میشود.

همچنین فردی که بر اثر انسداد مسیر بینایی باید سر خود را به عقب ببرد و با این کار به مرور دچار کشیدگی عضلات گردنی می‌شود.

پتوز چشم عارضه‌ای شایع در میان افراد است که در صورت عدم درمان، می‌تواند باعث تاری دید و ضعف در بینایی شود. انواع افتادگی پلک شامل موارد زیر است:

 

• پتوز یک‌طرفه: در صورتی که پتوز چشم تنها موجب بروز اختلال در عملکرد یکی از پلک‌ها شود، به آن پتوز یک‌طرفه می‌گویند.
• پتوز دوطرفه: در مواردی که افتادگی پلک هر دو چشم فرد را درگیر کند، به آن پتوز دوطرفه می‌گویند.
• پتوز مادرزادی: در شرایطی که پتوز پلک از ابتدای تولد همراه فرد باشد، به آن پتوز مادرزادی گویند.
• پتوز اکتسابی: این نوع افتادگی پلک در نتیجه افزایش سن فرد اتفاق می‌افتد.

در اکثر موارد، افتادگی مادرزادی پلک کودکان بوسیله جراحی درمان میشود. اگر کودک علاوه بر افتادگی پلک به تنبلی چشم هم دچار باشد، ممکن است درمان با قرار دادن پوشش بر روی چشم سالم، استفاده از عینک و یا قطره چشمی ضروری باشد. تشخیص نوع جراحی و انتخاب روش مناسب، بر اساس عوامل زیر صورت می گیرد:

– سن کودک

– نوع درگیری یک یا هر دو پلک

– شدت پتوز

– قدرت عضلات بالا برنده و پایین آورنده پلک

– وضعیت حرکات چشمی

بهترین روش درمان این نوع از افتادگی پلک انجام عمل جراحی است. درمان افتادگی پلک به روش بلفاروپلاستی، جراح پوست، ماهیچه و یا چربی های اضافه پلک بالا و پایین را جدا کرده تا فرم و حالت چشم‌ها اصلاح شوند. جراحی بلفاروپلاستی هم جنبه درمانی و هم جنبه زیبایی دارد. انجام عمل بلفاروپلاستی علاوه بر ظاهری زیباتر و جوانسازی چهره، باعث بهبود میدان دید و بینایی افراد میشود.

بلفاروپلاستی: عمل بلفاروپلاستی با هدف بهبود ظاهر پلک‌ها در افراد انجام میشود. این عمل برای رفع پف، چین و چروک، افتادگی پوست و چربی اضافی پلک‌ها انجام میشود.

پتوز: هدف از انجام عمل پتوز اصلاح افتادگی پلک در افراد است. علاوه بر اصلاح افتادگی، این عمل می‌تواند برای بهبود بینایی، زیبایی و عملکرد پلک‌ها انجام شود.

تفاوت اصلی بین اهداف انجام عمل بلفاروپلاستی و پتوز در این است که عمل بلفاروپلاستی برای بهبود ظاهر پلک‌ها انجام می‌شود، در حالی که عمل پتوز برای اصلاح افتادگی پلک انجام می‌شود. در برخی موارد، ممکن است فردی که دچار افتادگی پلک است، از نظر زیبایی نیز از ظاهر پلک‌های خود ناراضی باشد. در این موارد، ممکن است فرد هم عمل بلفاروپلاستی و هم عمل پتوز را انجام دهد.

عمل پتوز بسته به شرایط بیمار ممکن است با بیهوشی عمومی یا تحت بی‌حسی موضعی انجام ‌شود. در این عمل، بسته به علت افتادگی پلک، یکی از روش‌های زیر انجام می شود:

• تقویت ماهیچه پلک:در این روش، پزشک ماهیچه پلک را تقویت میکند تا بتواند پلک را بالا نگه دارد.
• جابجایی ماهیچه پلک: در این روش، ماهیچه پلک به محلی بالاتر از محل اصلی خود توسط جراح منتقل می‌شود تا بتواند پلک را بالا نگه دارد.
• استفاده از پروتز: در این روش، یک پروتز در زیر پلک با نظر پزشک قرار داده میشود تا پلک را بالا نگه دارد.

عمل بلفاروپلاستی معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. در این عمل، جراح برش‌هایی در امتداد چین طبیعی‌پلک ها ایجاد می‌کند. سپس، چربی اضافی، پوست اضافی و در صورت نیاز، ماهیچه پلک برداشته شده و در نهایت، برش‌ها بخیه زده می‌شوند.

 

عمل پتوز بر اساس شرایط فرد ممکن است با بیهوشی عمومی یا تحت بی‌حسی موضعی انجام ‌شود. بر اساس میزان و شدت افتادگی پلک پزشک روش های مختلفی را برای اصلاح افتادگی پلک انجام میدهد.