پروتز چشم یک ساختار مصنوعی است که برای جایگزینی چشم از دست‌رفته یا آسیب‌دیده به کار می‌رود و طراحی آن به‌گونه‌ای است که ظاهر و رنگ چشم طبیعی بیمار را به‌طور دقیق شبیه‌سازی میکند. برخلاف تصور عموم افراد، پروتز چشم، بینایی را باز نمی‌گرداند، بلکه صرفاً برای اهداف زیبایی و اجتماعی استفاده می‌شود.

فرآیند جراحی پروتز چشم به چند مرحله اصلی تقسیم می‌شود:

 

آماده‌سازی حفره چشم

ابتدا چشم آسیب‌دیده یا باقی‌مانده آن طی جراحی به نام “انوکلوشن” (حذف چشم) یا “اوکرشن” (حذف محتویات داخل چشم) برداشته می‌شود. این مرحله با بیهوشی موضعی یا عمومی انجام می‌گیرد و هدف آن ایجاد فضایی مناسب برای قرار دادن پروتز است.

قرار دادن ایمپلنت

در برخی موارد، یک ایمپلنت کروی‌شکل در حفره چشم قرار داده می‌شود تا حجم از دست‌رفته را جایگزین کند و حرکت طبیعی‌تر پروتز را ممکن سازد.

 

ساخت پروتز چشم

پس از بهبود اولیه، قالب‌گیری از حفره چشم انجام می‌شود تا یک پروتز سفارشی طراحی شود که از نظر رنگ و اندازه با چشم دیگر تطابق داشته باشد.

 

نصب پروتز

در مرحله نهایی، پروتز ساخته‌شده در محل خود قرار داده می‌شود. این پروتز توسط پلک‌ها و عضلات اطراف نگه‌داشته می‌شود و نیازی به جراحی اضافی ندارد.

جراحی پروتز چشم برای افرادی که به دلیل بیماری، آسیب‌دیدگی، یا نقص مادرزادی یک یا هر دو چشم خود را از دست داده‌اند، مناسب است. برخی از موارد شایع عبارت‌اند از:

 

میکروفتالمی یا آنوفتالمی:

افرادی که دچار اختلالات مادرزادی هستند که منجر به تشکیل ناقص یا عدم تشکیل چشم شده است.

 

آسیب‌های تروماتیک:

افرادی که دچار آسیب و صدمات شدید شده اند به گونه ای که چشم را غیرقابل استفاده یا دچار تخریب کرده است.

 

بیماری‌های چشمی پیشرفته:

افرادی که دچار بیماری های چشمی پیشرفته مانند گلوکوم، تومور های چشمی و عفونت های غیرقابل کنترل شده اند که نیاز به تخلیه چشم دارند.

 

مشکلات زیبایی:

افرادی که دچار چشم آسیب‌دیده یا غیرعملکردی که ظاهر ناهنجاری ایجاد می‌کند، هستند انجام جراحی پروتز چشم باعث رفع عدم تقارن و بازگرداندن زیبایی طبیعی میشود.

ارزیابی پزشکی کامل

بیمار باید توسط یک چشم‌پزشک و در صورت لزوم، جراح پلاستیک بررسی شود. شرایط عمومی سلامت بیمار و وضعیت حفره چشم به دقت ارزیابی می‌شود.

 

انجام آزمایش‌های لازم

آزمایش‌های خون، تصویربرداری (مانند سی‌تی‌اسکن یا ام‌آر‌آی) و سایر تست‌ها برای ارزیابی وضعیت حفره چشم و بافت‌های اطراف انجام می‌شود.

 

قطع داروهای خاص

در صورت مصرف داروهای ضد انعقاد خون یا سایر داروهایی که ممکن است در فرآیند جراحی اختلال ایجاد کنند، باید با نظر پزشک مصرف آنها متوقف شود.

– دست های خود را قبل از دست زدن به پروتز بشویید.

– بعد از جاگذاری پروتز چشم، تمیزکردن روزانه باید به شستشوی سطحی با محلول چشمی و کمپرس محدود شود.

– برای قرار دادن چشم مصنوعی در جای خودش بهتر است از یک پلانچر مخصوص استفاده کنید.

– پروتز را با هر ماده ی شیمیایی مثل الکل یا ژل ضدعفونی کننده تمیز نکنید؛ چون این مواد ممکن است به پروتز یا کاسه چشم شما آسیب بزند. بهتر است بخش اکریلیک را ماهی یکبار با آب و صابون بشویید و آن را خشک نمایید.

– پروتز را به دفعات از جای خود بیرن نیاورید.