1. گرفتن شرح حال پزشکی: بررسی سوابق بیماری‌های چشمی و عمومی.

2. تست دید دور و نزدیک: با استفاده از چارت‌های استاندارد.

3. اندازه‌گیری عیوب انکساری: تعیین دقیق شماره عینک یا لنز.

4. بررسی حرکات و هماهنگی چشم‌ها.

5. آزمایش دید رنگ و میدان بینایی.

6. بررسی ساختار داخلی چشم با ابزار تخصصی.

– استفاده صحیح از عینک یا لنز تجویز شده.

– مراجعه منظم برای ارزیابی تغییرات بینایی.

– رعایت بهداشت چشم و استفاده از نور مناسب هنگام مطالعه یا کار.

شاید جالب باشد بدانید که چشم‌ها می‌توانند نشانه‌های اولیه بسیاری از بیماری‌های عمومی بدن را نشان دهند. در طول بینایی‌سنجی، اپتومتریست می‌تواند تغییرات عروق شبکیه را بررسی کند که ممکن است ناشی از بیماری‌هایی مثل دیابت، فشار خون بالا یا مشکلات تیروئید باشد. این موضوع باعث می‌شود که بینایی‌سنجی نه‌تنها یک معاینه چشمی، بلکه بخشی از مراقبت کلی سلامت بدن محسوب شود.

یکی از مهم‌ترین گروه‌های هدف بینایی‌سنجی، کودکان و نوجوانان هستند. بسیاری از مشکلات یادگیری، تمرکز پایین یا افت تحصیلی، ریشه در مشکلات بینایی دارد که خود کودک ممکن است حتی متوجه آن نشود. انجام بینایی‌سنجی قبل از ورود به مدرسه یا در سال‌های ابتدایی تحصیل، می‌تواند از بروز این مشکلات جلوگیری کند و مسیر موفقیت تحصیلی کودک را هموار کند.

برخی مشاغل نیاز به دید بسیار دقیق دارند و بدون بینایی سالم، انجام آن‌ها می‌تواند خطرناک باشد. از جمله این مشاغل می‌توان به رانندگان وسایل نقلیه سنگین، خلبانان، جراحان، نیروهای نظامی و حتی ورزشکاران حرفه‌ای اشاره کرد. بینایی‌سنجی برای این افراد یک الزام شغلی است و معمولاً در دوره‌های زمانی مشخص باید تکرار شود.

با گسترش استفاده از کامپیوتر و موبایل، پدیده‌ای به نام سندرم بینایی کامپیوتر (CVS) بسیار رایج شده است. علائم این سندرم شامل خستگی چشم، تاری دید، خشکی چشم و سردرد است. بینایی‌سنجی می‌تواند با تشخیص این علائم و ارائه راهکارهایی مثل عینک‌های مخصوص کار با کامپیوتر، سلامت بینایی کاربران را حفظ کند.

گاهی برخی از نشانه‌های هشداردهنده وجود دارد که شما را متوجه نیاز کودک به انجام معاینات بینایی می‌کند. برخی از این مشکلات بینایی، شامل موارد زیر است:

– نوسان بیش از حد چشم‌ها

– چشمک زدن بیش از حد

– چرخاندن و یا کج کردن مداوم سر ها

– بستن یک چشم برای دیدن

– مالش مکرر چشم ها

– عدم تمایل برای خواندن مطالب

– افتادگی پلک

– ضعف در ردیابی اجسام

بینایی‌سنجی اهداف گسترده‌ای دارد که تنها محدود به تعیین شماره عینک یا لنز نیست. برخی از مهم‌ترین اهداف آن عبارتند از:

تشخیص عیوب انکساری

عیوبی مثل نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم باعث تاری دید می‌شوند. هدف اصلی بینایی‌سنجی، شناسایی دقیق این عیوب و ارائه بهترین راهکار اصلاحی است.

پیشگیری از پیشرفت بیماری‌های چشمی

بیماری‌هایی مثل آب مروارید، گلوکوم و دژنراسیون ماکولا در مراحل اولیه بی‌علامت هستند. بینایی‌سنجی می‌تواند این مشکلات را زود شناسایی کند تا از پیشرفت آن‌ها جلوگیری شود.

بررسی عملکرد حرکتی و هماهنگی چشم‌ها

یکی از اهداف بینایی‌سنجی، اطمینان از هماهنگی دو چشم و جلوگیری از مشکلاتی مثل دوبینی یا خستگی چشمی است.

ارزیابی بینایی رنگ و میدان دید

بینایی‌سنجی می‌تواند توانایی چشم در تشخیص رنگ‌ها و گستره دید جانبی را بررسی کند که برای برخی مشاغل حیاتی است.

پایش تغییرات بینایی در طول زمان

معاینات دوره‌ای، می‌توان تغییرات تدریجی در بینایی را ثبت و برای اصلاح یا درمان اقدام کرد.

مزایای بینایی‌سنجی فراتر از اصلاح دید است و ابعاد پیشگیری، تشخیص و حتی ارتقاء عملکرد را شامل می‌شود.

تشخیص زودهنگام بیماری‌ها

یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌ها، شناسایی بیماری‌های خاموش چشمی پیش از بروز آسیب جدی است.

افزایش کیفیت زندگی

دید واضح باعث می‌شود فعالیت‌های روزمره مانند مطالعه، رانندگی و کار با کامپیوتر با دقت و راحتی بیشتری انجام شوند.

کاهش خطر حوادث

با اصلاح دید، احتمال تصادفات رانندگی یا زمین خوردن به ویژه در سالمندان کاهش می‌یابد.

کمک به سلامت عمومی بدن

بینایی‌سنجی می‌تواند نشانه‌های بیماری‌های سیستمیک مثل دیابت یا فشار خون بالا را از طریق بررسی عروق شبکیه آشکار کند.

انتخاب عینک یا لنز مناسب

بینایی‌سنجی با اندازه‌گیری دقیق شماره چشم، امکان انتخاب عینک یا لنزی فراهم می‌کند که بالاترین وضوح و راحتی را داشته باشد.

بهبود عملکرد تحصیلی و شغلی

در کودکان و دانش‌آموزان، دید سالم به یادگیری بهتر کمک می‌کند. در مشاغل حساس نیز دقت بینایی حیاتی است.

– بررسی وضعیت میدان دید چشم

– تعیین نمره ی عینک و راهنمایی افراد به انتخاب عینک مناسب برای چشم

– تشخیص ابتدایی برخی از اختلالات چشمی مانند (آب سیاه و آب مروارید)

– بررسی چشم بیماران از نظر اختلال در تشخیص رنگ‌ها

– درمان تنبلی چشم افراد

– ساخت عینک‌ها‌ی طبی

– معاینه کودکان به دلیل شناسایی وجود و یا عدم وجود هر گونه نارسانایی در بینایی

– درمان برخی از مشکلات اکتسابی چشم‌ها

– تجویز و نصب لنزهای تماسی

به طور کلی پزشک با انجام معاینات اپتومتری و بررسی های مورد نظر از وجود برخی از مشکلات چشمی اطلاع پیدا کرده و شروع به درمان بیماری فرد خواهد کرد. برخی از مشکلاتی که توسط معاینات اپتومتری چشم قابل تشخیص است، شامل موارد زیر میباشد:

– بررسی تنبلی چشم

– انجام معاینات دقیق و تشخیص انواع بیماری های چشمی

– استرابیسم (انحراف چشم)، تشخیص به موقع انحراف چشم می تواند از بروز تنبلی چشم جلوگیری کند.

– معاینه و بررسی پرده شبکیه چشم

– تشخیص انواع مشکلات چشمی ناشی از بیماری دیابت

– پیشگیری وکنترل برخی از بیماری های چشمی مانند (گلوکوم)

– کودکان: در ۶ ماهگی، ۳ سالگی، قبل از مدرسه، و سپس هر ۱-۲ سال یک‌بار.

– بزرگسالان تا ۴۰ سال: هر ۲ سال یک‌بار.

– بالای ۴۰ سال: سالی یک‌بار.

– در صورت وجود علائم یا بیماری‌های چشمی: طبق توصیه پزشک.

– تشخیص زودهنگام بیماری‌ها

– جلوگیری از کاهش دائمی بینایی

– بهبود کیفیت زندگی

– کاهش خطر حوادث و اشتباهات کاری

– کمک به موفقیت تحصیلی و شغلی

به توصیه متخصصان چشم، هر یک الی دو سال یک بار انجام معاینه چشم بسیار اهمیت دارد، این توصیه ممکن است با توجه به شرایط هر فرد مانند سن، عوامل خطر و یا اینکه از عینک یا لنزتماسی استفاده می‌کنید متفاوت باشد. اگرچه گاهی ممکن است غربالگری های بینایی برای کودکان در دوران مدرسه انجام ‌شود، اما معاینه بسیار پراهمیت است.

به‌همین‌دلیل، توصیه می‌شود کودکان معاینه اولیه چشم خود را در 6 ماهگی انجام دهند؛ سپس در سن سه سالگی و دوباره قبل از شروع کلاس اول معاینات مجدد انجام شود. درصورتی‌که کودک در معرض مشکلات بینایی خاصی نباشد، می‌تواند هر سال معاینه چشم خود را تا سن 18 سالگی ادامه دهد.

اگر از آخرین باری که معاینه چشم انجام داده اید، مدت زمان زیادی گذشته است و یا به تازگی با هر کدام از علائم زیر روبرو شده اید، باید در اسرع وقت به بینایی سنج مراجعه کنید:

– سردردهای مکرر و بروز هرگونه تغییرات در دید

– مشاهده خستگی مکرر یا درد مداوم چشم‌ها

– تاری دید یا سایر مشکلات بینایی غیرطبیعی

– چشمک زدن متداول یا پرش مکرر چشم ها

علاوه بر انجام بینایی‌سنجی منظم، رعایت چند نکته می‌تواند به حفظ سلامت چشم‌ها کمک کند:

1. استفاده از نور مناسب هنگام مطالعه یا کار.

2. استراحت دادن به چشم‌ها هر ۲۰ دقیقه یک‌بار هنگام کار با نمایشگر (قانون 20-20-20).

3. تغذیه سالم شامل سبزیجات برگ سبز، ماهی و میوه‌های سرشار از آنتی‌اکسیدان.

4. استفاده از عینک آفتابی با محافظت

5. عدم مصرف خودسرانه لنز یا عینک بدون مشورت با اپتومتریست.