هماتوم چیست؟
هماتوم معمولاً به دلیل آسیب یا ضربه به ناحیهای از بدن ایجاد میشود. جراحت میتواند باعث پارگی دیواره رگهای خونی شود و اجازه میدهد خون به بافت اطراف راه پیدا کند.
با توجه به اینکه عروق کدام ناحیه از بدن آسیب ببیند، هماتوم انواع مختلفی دارد. درحالیکه بسیاری از آنها نسبتاً بیضرر هستند، برخی میتوانند نشاندهنده یک مشکل پزشکی جدیتر باشند. اگرچه در اثر هماتوم برای مدت کوتاهی خونریزی رخ میدهد اما این شرایط برخلاف خونریزی داخلی مداوم نیست و به لخته شدن خون در همان ناحیه منجر میشود.
علت بروز هماتوم چیست؟
آسیبها و ضربهها شایعترین علل ایجاد هماتوم هستند. هرگونه صدمه به دیواره رگهای خونی ممکن است باعث نشت خون شود. معمولا خون هنگام خروج از رگ خونی منعقد شده و باعث ایجاد هماتوم میشود. برای ایجاد هماتوم لازم نیست آسیب خیلی شدید باشد. ممکن است شما در اثر یک آسیب ساده، مانند ضربه به انگشت شست خود، هماتوم را زیر ناخن پا تجربه کنید.
صدمات اساسیتر مانند صدمات ناشی از تصادفات خودرو، سقوط از ارتفاع نیز میتوانند باعث هماتوم شدید شوند. همچنین برخی از اعمال جراحی مانند جراحیهای پزشکی، دندانپزشکی یا زیبایی میتوانند با آسیب رساندن به عروق خونی مجاور باعث ایجاد هماتوم شوند.
برخی از داروهای رقیقکننده خون نیز ممکن است خطر ابتلا به هماتوم را افزایش دهند. افرادیکه به طور منظم از آسپرین، وارفارین یا دیپیریدامول استفاده میکنند، بیشتر در معرض مشکلات انعقادی از جمله هماتوم هستند.
علائم هماتوم چیست؟
هماتومهای سطحی که معمولا به راحتی در هر ناحیه از پوست قابل مشاهده هستند، دارای علائم زیر هستند:
– تغییر رنگ پوست
– التهاب و تورم
– سرخی
– احساس گرما در نواحی پوست اطراف هماتوم
– درد
– بروز سردرد شدید
– غیر همسان شدن اندازه مردمکها
– مشکل در حرکت دادن بازو یا پا
– از دست دادن قدرت شنوایی
– مشکل در بلع
– از دست دادن هوشیاری
– بیاختیاری مدفوع و ادرار
انواع هماتوم کدام است؟
به طور کلی محل بروز هماتوم ممکن است به تعیین میزان خطرناک بودن آن کمک کند. از انواع هماتوم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
هماتوم گوش: هماتوم گوش معمولا بین غضروف گوش و پوست بالایی آن ایجاد میشود. این نوع هماتوم یکی از انواع آسیب های شایع در کشتیگیرها، بوکسورها و سایر ورزشکارانی است که در اثر ضربه به سر آنها وارد میشود.
هماتوم ناخن (ساب آنگوآل): این نوع هماتوم در اثر بروز جراحات و ضربه های جزئی و یا شدید مانند برخورد تصادفی انگشت با چکش معمولا در زیر ناخن ظاهر میشود.
هماتوم پوست سر: به طور کلی هماتوم پوست سر به صورت انواع برجستگی در سایز ها و اندازه های مختلف بر روی سر ظاهر میشود.
هماتوم تیغه بینی (سپتوم): این نوع هماتوم اغلب در اثر شکستگی بینی و آسیب های شدید بینی بروز میکند.
هماتوم زیر جلدی: هماتوم زیر جلدی دقیقا در زیر پوست و بخش رگهای کمعمق نزدیک به سطح پوست بوجود می آید.
هماتوم طحالی: این نوع هماتوم داخلی بوده و در طحال افراد ظاهر میشود.
هماتوم اپیدورال نخاعی: هماتوم نخاعی ممکن است در اثر ضربه ناگهانی و شدید بین پوشش نخاعی و مهرهها رخ دهد.
هماتوم اپیدورال داخل جمجمهای: این نوع هماتوم در اثر انواع آسیب های وارد شده به سر بین صفحات جمجمه و دیواره خارجی مغز اتفاق می افتد.
هماتوم ساب کوریونیک: این نوع هماتوم در دوران بارداری به علت تجمع غیر طبیعی خون بین جفت و دیواره رحم (خونریزی پشت جفت) اتفاق می افتد. به طور کلی ۲۵% از بارداریها با بروز این عارضه همراه است. اندازه این نوع هماتوم تاثیر بسیار زیادی روی عوارض آن برای جنین دارد. در بعضی شرایط این نوع هماتوم بدون خونریزی است و مادر دیر متوجه آن میشود. به همین علت انجام سونوگرافیهای منظم برای سلامت مادر و جنین ضرورت دارد. رایج ترین علل ایجاد هماتوم بارداری شامل موارد زیر است:
– انواع ناهنجاری و بدشکلی رحم
– داشتن سابقه سقطهای مکرر
– داشتن سابقه انواع عفونتهای لگنی
– وارد شدن ضربه شدید به شکم مادر
– مصرف برخی از مواد مخدر توسط مادر در دوران بارداری
– بروز مشکلات انعقاد خون در اوایل دوران بارداری
– بلند کردن اجسام بسیار سنگین
روش های درمان هماتوم کدام است؟
انواع روش های درمان هماتوم به میزان و شدت خونریزی، محل ایجاد و نوع هماتوم و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد. رایج ترین روشهای درمان هماتوم شامل موارد زیر است:
– استراحت کافی و کاهش فعالیت در محدوده آسیب دیده
– استفاده از کمپرس سرد در ۴۸ تا ۷۲ ساعت اولیه پس از ایجاد هماتوم
– استفاده از کمپرس گرم پس از ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد از بروز هماتوم
– مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا آسپرین ها با تجویز پزشک
– انجام جراحی برای تخلیه خون و تحریک رگهای خونی آسیب دیده
