هنگامی که پلک‌های پایین چشم ظاهری گرد دارند به آن رتراکسیون پلک می‌گویند. این وضعیت می‌تواند در اثر جراحی قبلی پلک پایینی مانند بلفاروپلاستی، جای زخم به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید یا ضربه و بیماری تیروئید چشمی ایجاد گردد. در حالت کلی به بالارفتن غیرطبیعی پلک‌های بالایی و پایین آمدن غیرطبیعی پلک‌های پائینی رتراکسیون پلک گفته می‌شود. در صورت ایجاد رتراکسیون پلک، پلک‌های بالایی و پایینی در جای همیشگی خود قرار نمی‌گیرند.

دلایل مختلفی برای این عارضه چشمی وجود دارد. از جمله بیماری تیروئید چشم (بیماری گریوز)، تروما، جراحی قبلی و حتی گاهی در برخی شرایط، این عارضه به صورت مادرزادی وجود دارد. شایع‌ترین علت عقب افتادگی پلک فوقانی بیماری تیروئید و به دنبال آن ژنتیک است.

رتراکسیون پلک می‌تواند به صورت گرد شدن چشم ظاهر شود و از همه مهم‌تر باعث ظاهر غیرطبیعی چشم و صورت می‌شود. همچنین می‌تواند منجر به بیماری‌های مزمن چشم از جمله خشکی چشم، اشک ریزش بیش از حد، قرمزی، سوزش و تاری دید شود.

اولین روش درمانی، محافظت از چشم ها با استفاده از قطره و پماد و لنز تماسی است. اگر در این مرحله وضعیت چشم بهتر نشود، جراحی اکولوپلاستی انجام می‌گیرد. در بعضی شرایط، برای کمک به بالا بردن پلک پایین و کاهش نمایش اسکار به پیوند یا لیفت میانی صورت (گونه) نیاز است. سفت کردن پلک پایین معمولاً همزمان از طریق کانتوپلاستی انجام می‌گردد.

– بعد از جراحی معمولاً حداقل تا دو روز درد وجود دارد. سعی کنید تا یک هفته بعد از جراحی استراحت کنید و فعالیت‌های عادی روزانه خود را بعد از دو هفته از سر بگیرید.

– بعد از جراحی یک پچ روی چشم گذاشته می‌شود و به مدت یک الی دو روز باید در جای خود قرار داشته باشد.

– به مدت یک الی دو هفته از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.

– تورم و کبودی پس از چند روز به طرز قابل توجهی بهبود می‌یابد و معمولاً پس از دو هفته به حداقل می‌رسد. با این حال زمان بهبودی می‌تواند بین افراد متفاوت باشد.

– بخیه‌ها در اولین ویزیت بعد از عمل، معمولاً هفت الی ده روز پس از جراحی برداشته می‌شوند.

– تا دو هفته پس از جراحی از آرایش پلک و استفاده از لنزهای تماسی خودداری کنید.

جراحی رتراکسیون پلک تأثیر قابل‌توجهی بر عملکرد چشم و زیبایی چهره افراد دارد. کاندیدای مناسب این جراحی افرادی هستند که با مشکلات مرتبط با این عارضه دست و پنجه نرم می‌کنند. با این حال، هر فردی کاندیدای مناسب برای انجام این جراحی نیست و انتخاب کاندیدای مناسب نیازمند معاینات دقیق و بررسی های لازم توسط پزشک است. به طور کلی افراد مناسب برای انجام این جراحی شامل موارد زیر است:

افرادی که رتراکسیون پلک بر بینایی  آن ها تاثیر گذاشته است

افرادی که رتراکسیون پلک آن‌ها منجر به مشکلات عملکردی در بینایی شده است، کاندیدای اصلی این جراحی هستند. برای مثال:

اگر پلک بالایی بیش از حد بالا باشد، ممکن است سطح چشم در معرض خشکی و آسیب به قرنیه قرار گیرد.

در شرایطی که پلک پایینی که بیش از حد پایین قرار گرفته باشد، می‌تواند باعث عدم بسته شدن کامل چشم و خشکی شود.

افراد با مشکلات مرتبط با بیماری گریوز یا تیروئید

یکی از شایع‌ترین دلایل رتراکسیون پلک، بیماری گریوز است که به اختلال عملکرد تیروئید مربوط می‌شود. افرادی که به دلیل این بیماری دچار کشیدگی پلک شده‌اند و علائم شدیدی مانند خشکی چشم، تحریک، یا ظاهر غیرطبیعی دارند، اغلب کاندیدای جراحی هستند. البته، ابتدا باید توسط پزشک اطمینان حاصل شود که بیماری تیروئید آن‌ها در مرحله پایدار قرار دارد.

ظاهر غیرطبیعی پلک و تأثیر بر زیبایی چهره

برخی بیماران ممکن است به دلایل زیبایی، برای جراحی رتراکسیون پلک اقدام کنند. در افرادی که ظاهری نامتقارن دارند یا دچار باز بودن بیش از حد چشم‌ها هستند و این موضوع باعث کاهش اعتمادبه‌نفس آن‌ها شده است، می‌توانند از این جراحی بهره‌مند شوند.

آسیب‌های ناشی از ضربه یا جراحی‌های قبلی

رتراکسیون پلک ممکن است در اثر آسیب‌های مستقیم به پلک یا عوارض جراحی‌های قبلی رخ دهد. بیمارانی که در این شرایط دچار ناهنجاری‌های عملکردی یا زیبایی شده‌اند، معمولاً کاندیدای مناسبی برای جراحی هستند.

داشتن سلامت عمومی مناسب

جراحی رتراکسیون پلک مانند هر جراحی دیگری نیازمند سلامت عمومی خوب بیمار است. کاندیدای مناسب جراحی باید:

سابقه ابتلا به بیماری‌های سیستمیک مانند دیابت کنترل‌نشده یا مشکلات قلبی عروقی نداشته باشد.

داروهایی که ریسک خونریزی را افزایش میدهد مصرف نکند یا مصرف آن‌ها تحت نظر پزشک قطع شده باشد.

عدم وجود بیماری‌های چشمی حاد

برخی بیماری‌های چشمی مانند عفونت‌های حاد یا خشکی شدید چشم می‌توانند خطرات جراحی را افزایش دهند. بیمارانی که به چنین مشکلاتی دچار هستند، باید قبل از جراحی توسط پزشک شرایط آن ها بررسی شود.

اصلاح موقعیت پلک: بازگرداندن پلک به وضعیت طبیعی و متعادل

بهبود عملکرد پلک: جلوگیری از خشکی چشم و حفظ سلامت قرنیه

زیبایی ظاهری: بهبود ظاهر کلی چشم و هماهنگی پلک‌ها

کاهش علائم: از بین بردن مشکلاتی مانند حساسیت به نور، اشک‌ریزی، یا تحریک چشم.

جراحی رتراکسیون پلک به تکنیک‌های مختلفی انجام می‌شود که بسته به نوع و شدت رتراکسیون انتخاب می‌شوند. به طور کلی این جراحی شامل موارد زیر است:

مرحله اول: انتخاب نوع بی‌حسی

جراحی معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود، اما در برخی موارد، بی‌هوشی عمومی نیز ممکن است مورد استفاده قرار گیرد.

مرحله دوم: برش اولیه

جراح یک برش کوچک در ناحیه پلک ایجاد می‌کند. این برش معمولاً در محل‌هایی انجام می‌شود که پس از بهبود قابل مشاهده نباشند

مرحله سوم: اصلاح عضلات یا بافت‌ها

در پلک بالایی: جراح عضله بالا‌برنده پلک را کوتاه یا تنظیم می‌کند تا پلک به حالت طبیعی بازگردد.

در پلک پایینی: از بافت‌های پیوندی یا ایمپلنت‌ها برای تقویت و بالا بردن پلک استفاده می‌شود.

مرحله چهارم: استفاده از پیوند

در برخی موارد، جراح از بافت‌های بدن بیمار (مانند غضروف گوش یا پوست) یا مواد مصنوعی برای بازسازی پلک استفاده می‌کند.

مرحله پنجم: بستن برش ها

برش‌ها با بخیه‌های ریز بسته می‌شوند و پلک با پانسمان استریل پوشانده می‌شود.

باز بودن بیش از حد چشم

در رتراکسیون پلک، پلک بالایی بیش از حد بالا رفته یا پلک پایینی بیش از حد پایین آمده است. این وضعیت باعث می‌شود چشم به‌طور غیرطبیعی باز دیده شود.

خشکی شدید چشم

یکی از شایع‌ترین علائم رتراکسیون پلک، خشکی چشم است که به دلیل قرار گرفتن بیش از حد سطح چشم در معرض هوا و کاهش پلک زدن ایجاد می‌شود. این خشکی می‌تواند باعث سوزش، خارش و تحریک چشم شود.

اشک‌ریزی بیش از حد

برخلاف خشکی چشم، ممکن است تولید اشک به‌صورت جبرانی افزایش یابد که باعث اشک‌ریزی مداوم شود. این اشک‌ریزی ناشی از عدم تعادل در سیستم اشکی و تحریک سطح چشم است.

تحریک و قرمزی چشم

قرار گرفتن طولانی‌مدت چشم در معرض هوا می‌تواند منجر به قرمزی و التهاب ملتحمه شود. بیمار ممکن است احساس کند جسم خارجی یا گرد و غبار در چشمش وجود دارد.

حساسیت به نور (فوتوفوبیا)

افراد مبتلا به رتراکسیون پلک ممکن است به دلیل افزایش سطح باز چشمی، نسبت به نور حساسیت نشان دهند. این حساسیت به نور ممکن است در فضاهای روشن تشدید شود.

کاهش یا تاری دید

اگر رتراکسیون پلک باعث آسیب به قرنیه یا خشکی شدید شود، ممکن است دید بیمار کاهش یابد یا تاری دید رخ دهد. این وضعیت معمولاً به دلیل زخم‌های سطحی یا عدم تمرکز نور روی شبکیه ایجاد می‌شود.

احساس کشیدگی یا سفتی در پلک‌ها

برخی بیماران ممکن است احساس کنند که پلک‌های آن‌ها کشیده شده یا سفت شده است. این احساس به‌ویژه هنگام حرکت دادن چشم‌ها بیشتر مشهود است.

ظاهر غیرطبیعی و عدم تقارن چشمی

رتراکسیون پلک می‌تواند باعث عدم تقارن چشم‌ها شود که از نظر زیبایی، برای بسیاری از بیماران ناراحت‌کننده است. این عدم تقارن ممکن است در حالت استراحت چشم یا هنگام پلک زدن مشخص‌تر شود.

درد و ناراحتی در عضلات پلک و اطراف چشم

برخی بیماران ممکن است درد یا ناراحتی خفیفی را در ناحیه پلک یا اطراف چشم تجربه کنند. این درد معمولاً ناشی از التهاب، خشکی یا کشیدگی بافت‌های پلک است.