تزریق آواستین به چشم:
آواستین نوعی داروی تزریقی است که به منظور کمک به درمان بیماریهای چشمی در چشم بیماران تزریق میگردد. این دارو موجب توقف رشد رگهای غیرطبیعی خون در ناحیه پشت چشم میشود. (این رگهای خونی غیرطبیعی میتوانند در بینایی اختلال ایجاد کنند و در مواردی موجب از دست دادن بینایی افراد میشوند)

تزریق آواستین با چه اهدافی انجام میشود؟
تزریق آواستین یکی از مؤثرترین روشها برای کنترل و کاهش آسیبهای شبکیه است که بهویژه در بیماران مسن و مبتلایان به دیابت نتایج موفقیتآمیزی دارد. این روش با کنترل رشد عروق خونی غیرطبیعی در چشم، از تورم و خونریزی شبکیه جلوگیری میکند و به بهبود دید کمک میکند. این روش درمانی بهویژه برای بیماران مبتلا به دژنراسیون ماکولا (که یکی از شایعترین دلایل کاهش دید در افراد مسن است) و رتینوپاتی دیابتی بسیار اهمیت دارد.
تزریق آواستین یک عمل سرپایی است که نیاز به بستری ندارد. بیمار پس از آمادهسازی و بیحسی موضعی، دارو را با استفاده از سرنگ بسیار ظریف به داخل چشم دریافت میکند. پس از تزریق، معمولاً به بیمار قطرههای آنتیبیوتیک داده میشود تا از عفونت جلوگیری شود.
این تزریق معمولاً بهصورت دورهای انجام میشود؛ یعنی بیمار ممکن است بسته به شرایط و پاسخ به درمان، هر چند ماه یکبار مجدداً نیاز به تزریق داشته باشد. توصیه میشود بیمار تحت نظر پزشک خود، معاینات دورهای و پیگیریهای منظم را ادامه دهد تا وضعیت شبکیه و ماکولا پایدار بماند و از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.
تزریق آواستین و نحوه عملکرد آن
تزریق آواستین به داخل چشم یکی از روشهای نوین درمان بیماریهای شبکیه و عروق چشم است که طی سالهای اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است. این روش به دلیل اثربخشی بالا و ایمنی قابل قبول، به خصوص در بیماریهایی که باعث رشد غیرطبیعی رگهای خونی در شبکیه میشوند، مورد استفاده قرار میگیرد. بسیاری از بیماران، به ویژه افراد مسن و بیماران دیابتی، از این روش بهرهمند شدهاند و توانستهاند بینایی خود را حفظ کنند یا بهبود ببخشند.
آواستین با مهار فاکتور رشد اندوتلیال عروقی فعالیت میکند و از رشد رگهای غیرطبیعی و نشت مایع یا خون به داخل شبکیه جلوگیری میکند.
نحوه تزریق آواستین:
- چند دقیقه پیش از تزریق، یک قطرهی بی حس کننده ای داخل چشم ریخته شده تا در حین تزریق هیچ گونه دردی را احساس نکنید.
- به منظور جلوگیری از عفونت چشم از قطرات آنتی سپتیک استفاده میشود.
- بوسیله یک ابزار تخصصی، چشم شما باز نگه داشته میشود.
- با استفاده از یک سوزن بسیار نازک، آواستین مستقیماً از ناحیهی سفید چشم به داخل چشم تزریق میشود.
- هیچ گونه دردی حین تزریق حس نخواهد شد و جای نگرانی وجود ندارد.
- سپس ماده بی حس کننده و ضد عفونی کننده از داخل چشم شسته میشود.
- در مواردی ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند که از پچ چشم استفاده نمایید.
مهم ترین مزایای تزریق آواستین چیست؟
سرعت عمل و اثرگذاری بالا: بهدلیل اثرات سریع آواستین بر عروق خونی، بیماران معمولاً به سرعت بهبودی در وضعیت دید خود را تجربه میکنند.
تکرارپذیری: بسته به شرایط بیمار، تزریق آواستین میتواند به صورت دورهای و تکرارشونده انجام شود. این ویژگی به ویژه در کنترل بیماریهایی مانند دژنراسیون ماکولا بسیار اهمیت دارد.
هزینه کمتر نسبت به سایر داروها: تزریق آواستین در مقایسه با سایر داروهای مشابه هزینه بسیار کمتری دارد و از لحاظ اقتصادی برای بیمار به صرفه است.
تزریق آواستین برای درمان کدام بیماری ها انجام میگردد؟
- خونریزی زجاجیه
- انسداد وریدهای شبکیه
- ایجاد عروق خونی، دژنرسانس ماکولا
تزریق داروی آواستین بیشتر برای بیماری های مزمن چشمی تجویز می شود. پزشک معالج با توجه به وخامت بیماری مدت زمان تزریق آواستین را تشخیص می دهد که هر چند وقت یکبار این تزریق صورت بگیرد.
مهمترین کاربردهای تزریق آواستین
دژنراسیون ماکولا وابسته به سن AMD (مرطوب)
دژنراسیون ماکولا نوع مرطوب یکی از رایجترین دلایل کاهش بینایی در افراد مسن است. در این نوع بیماری:
– رگهای غیرطبیعی در مرکز شبکیه رشد میکنند
– خونریزی و نشت مایع رخ میدهد
– بینایی مرکزی به شدت کاهش مییابد
کاربرد آواستین:
تزریق آواستین باعث توقف رشد رگهای غیرطبیعی و کاهش تورم شبکیه میشود. مطالعات نشان دادهاند که بسیاری از بیماران پس از چند جلسه تزریق، بینایی بهتری پیدا میکنند و روند کاهش بینایی متوقف میشود.
رتینوپاتی دیابتی
دیابت میتواند باعث آسیب به رگهای شبکیه و ایجاد رتینوپاتی دیابتی شود. این بیماری با رشد رگهای غیرطبیعی، خونریزی و تورم شبکیه همراه است و میتواند باعث کاهش شدید بینایی شود.
کاربرد آواستین:
– تزریق آواستین در بیماران دیابتی باعث:
– مهار VEGF و جلوگیری از رشد رگهای غیرطبیعی
– کاهش تورم شبکیه
– بهبود بینایی یا جلوگیری از کاهش بیشتر آن میشود.
این درمان اغلب همراه با کنترل قند خون و لیزر درمانی توصیه میشود.
انسداد رگهای شبکیه
انسداد ورید یا شریان شبکیه باعث تجمع خون و مایع در بافت شبکیه میشود و بینایی کاهش مییابد.
کاربرد آواستین:
تزریق دارو باعث کاهش VEGF و کنترل تورم شبکیه میشود و از آسیب دائمی سلولهای حساس بینایی جلوگیری میکند.
ادم ماکولا (تورم مرکز شبکیه)
ادم ماکولا باعث تاری دید و کاهش توانایی انجام فعالیتهای روزمره مانند خواندن و رانندگی میشود.
کاربرد آواستین:
تزریق آواستین باعث کاهش تورم شبکیه، بهبود دید مرکزی و افزایش کیفیت زندگی بیماران میشود.
خونریزی زجاجیه
خونریزی در فضای زجاجیه چشم میتواند ناشی از پارگی رگهای غیرطبیعی یا بیماریهای زمینهای مانند دیابت باشد.
کاربرد آواستین:
تزریق آواستین باعث جلوگیری از رشد رگهای غیرطبیعی جدید و تسریع جذب خون موجود در زجاجیه میشود.
درمان اورژانسی کاهش بینایی
تزریق آواستین در موارد اورژانسی میتواند مانع نابینایی شود، مانند:
– کاهش ناگهانی دید یک چشم
– خونریزی شدید شبکیه
– تورم ماکولا که تهدیدی فوری برای بینایی است
در چنین شرایطی، تزریق سریع آواستین میتواند جلوی آسیب دائمی شبکیه را بگیرد.
کاندیدای مناسب تزریق آواستین چه افرادی هستند؟
کاندیدای مناسب برای جراحی تزریق آواستین به طور معمول افرادی هستند که از مشکلات خاصی در شبکیه و عروق خونی چشمی رنج میبرند. این افراد شامل موارد زیر هستند:
افراد مبتلا به رتینوپاتی دیابتی: این بیماری که یکی از عوارض شایع دیابت است، باعث آسیب به عروق خونی شبکیه شده و منجر به خونریزی و تورم شبکیه میگردد. تزریق آواستین میتواند با کنترل رشد غیرطبیعی عروق خونی، از آسیب بیشتر جلوگیری کند.
بیماران مبتلا به دژنراسیون ماکولا وابسته به سن: این بیماری که در افراد مسن شایع است، باعث کاهش دید مرکزی میشود. نوع مرطوب این بیماری که به دلیل رشد غیرطبیعی عروق خونی در ماکولا رخ میدهد، با تزریق آواستین قابل کنترل است.
افراد با سابقه ابتلا به ادم ماکولا: این وضعیت باعث تورم در ماکولا میشود که میتواند منجر به تاری دید شود. بیماران مبتلا به ادم ماکولا به ویژه اگر ناشی از دیابت یا انسداد عروق شبکیه باشد، میتوانند از تزریق آواستین بهرهمند شوند.
بیماران با رشد عروق خونی غیرطبیعی: برخی از بیماران به دلیل بیماریهای مختلف ممکن است دچار رشد غیرطبیعی عروق خونی در چشم شوند. این عروق جدید میتوانند به شبکیه آسیب برسانند و باعث کاهش بینایی شوند که با تزریق آواستین میتوان این مشکل را کنترل کرد.
تزریق آواستین برای برخی افراد به دلیل شرایط خاص پزشکی یا وضعیت جسمانی مناسب نیست. این دسته از افراد شامل موارد زیر هستند:
افراد با سابقه حساسیت یا آلرژی به آواستین: اگر فرد در گذشته واکنشهای حساسیتی به آواستین یا داروهای مشابه داشته باشد، ممکن است این روش برای او مناسب نباشد، زیرا احتمال بروز واکنشهای آلرژیک دوباره وجود دارد.
افرادی با عفونتهای چشمی فعال: در صورتی که بیمار دچار عفونتهای فعال در چشم یا اطراف آن باشد، باید تا زمان رفع عفونت از تزریق آواستین خودداری شود. تزریق در این شرایط ممکن است عفونت را تشدید کند.
زنان باردار یا شیرده: به دلیل احتمال تاثیرات ناشناخته آواستین بر جنین یا نوزاد، زنان باردار یا شیرده بهتر است از تزریق این دارو خودداری کنند. پزشکان معمولاً این درمان را تا پایان دوران بارداری یا شیردهی به تعویق میاندازند.
افراد با سابقه بیماریهای قلبی عروقی شدید: افرادی که دچار بیماریهای قلبی عروقی شدید، مانند سکته قلبی یا سکته مغزی بودهاند، باید با احتیاط بیشتری تحت درمان با آواستین قرار گیرند. این دارو ممکن است در موارد نادر باعث تشدید مشکلات قلبی عروقی شود.
افراد با فشار خون کنترلنشده: در بیمارانی که فشار خون بالا و غیرقابل کنترل دارند، تزریق آواستین میتواند ریسک افزایش فشار خون و ایجاد عوارض جدیتر را بالا ببرد. این افراد ابتدا باید فشار خون خود را تحت کنترل درآورند و سپس برای تزریق اقدام کنند.
افرادی با اختلالات خونریزی: کسانی که به اختلالات خونریزی مانند هموفیلی مبتلا هستند یا داروهای ضدانعقاد (مانند وارفارین) مصرف میکنند، ممکن است با خطر خونریزی در چشم یا سایر عوارض مواجه شوند. پزشک باید قبل از تزریق وضعیت انعقاد خون بیمار را ارزیابی کند.
افراد با سابقه جراحیهای چشمی اخیر: اگر بیمار به تازگی جراحی چشمی انجام داده باشد، بهتر است مدتی صبر کند تا دوره بهبودی به پایان برسد. تزریق آواستین در این دوره ممکن است عوارضی مثل عفونت یا التهاب را افزایش دهد.
شرایط عمومی ممنوعیت تزریق آواستین
حساسیت یا آلرژی به دارو
افرادی که نسبت به بواسیزوماب یا ترکیبات آن حساسیت دارند، نباید تزریق آواستین انجام دهند. علائم حساسیت شامل:
– خارش یا تورم اطراف چشم
– کهیر یا قرمزی پوست
– تنگی نفس یا مشکلات تنفسی شدید
تزریق در چنین مواردی میتواند واکنش شدید و تهدیدکننده زندگی ایجاد کند.
عفونت فعال در چشم یا اطراف آن
وجود عفونت فعال چشم یکی از مهمترین ممنوعیتها برای تزریق آواستین است:
– التهاب شدید چشم (یوئیت فعال)
– عفونت قرنیه یا ملتحمه
– آبسه یا زخم باز اطراف چشم
تزریق دارو در این شرایط میتواند باعث تشدید عفونت و آسیب دائمی به چشم شود.
التهاب شدید یا اندوفتالمیت
اندوفتالمیت، التهاب شدید داخل چشم، میتواند بینایی را تهدید کند. در حضور چنین التهاب شدیدی، تزریق آواستین ممنوع است زیرا ورود سوزن میتواند التهاب را تشدید کند.
فشار بسیار بالای چشم یا گلوکوم کنترل نشده
افزایش فشار داخل چشم یکی از عوارض بالقوه تزریق آواستین است. در بیمارانی که فشار چشم بسیار بالا است و کنترل نمیشود، تزریق میتواند باعث آسیب دائمی به عصب بینایی شود.
سابقه سکته یا مشکلات قلبی عروقی شدید
با وجود اینکه جذب سیستمیک دارو از تزریق داخل چشمی پایین است، بیماران با سابقه سکته مغزی، سکته قلبی یا بیماریهای شدید قلبی و عروقی باید تزریق را با احتیاط انجام دهند. در برخی موارد، پزشک ممکن است تزریق را به تعویق بیندازد یا جایگزین مناسبی پیشنهاد کند.
بارداری و شیردهی
تزریق دارو در دوران بارداری میتواند وارد جریان خون شود و روی جنین تأثیر بگذارد. در زنان شیرده نیز توصیه میشود تزریق تنها در شرایط ضروری و تحت نظر پزشک انجام شود.
بیماریهای شدید سیستمیک یا ضعف ایمنی
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند بیماران تحت شیمیدرمانی یا داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی، در معرض خطر بالای عفونت و عوارض هستند. تزریق آواستین در این گروهها باید با احتیاط شدید انجام شود.
جایگزینهای درمانی برای افراد منع مصرف
برای افرادی که تزریق آواستین برایشان ممنوع است، گزینههای جایگزین شامل موارد زیر میباشد:
– داروهای ضد VEGF دیگر مانند رانیبیزوماب یا آفلبرسپت
– لیزر درمانی برای کنترل رشد رگهای غیرطبیعی شبکیه
– مراقبتهای حمایتی مانند کنترل قند خون، فشار خون و درمان بیماریهای قلبی
– جراحیهای شبکیه در موارد شدید مانند خونریزی زجاجیه یا جداشدگی شبکیه
مهمترین اقدامات قبل از تزریق آواستین
مشاوره و بررسی تاریخچه پزشکی
قبل از تزریق، پزشک باید تاریخچه پزشکی کامل بیمار را بررسی کند، شامل:
– بیماریهای قلبی و عروقی
– سابقه سکته یا مشکلات عروقی
– بیماریهای سیستم ایمنی یا استفاده از داروهای سرکوبکننده ایمنی
– آلرژیها و حساسیتهای دارویی
این بررسیها کمک میکند تا پزشک تصمیم بگیرد تزریق ایمن است یا نیاز به اقدامات احتیاطی دارد.
معاینه کامل چشم
پزشک قبل از تزریق، معاینه کامل چشم انجام میدهد تا از وضعیت شبکیه و رگهای خونی مطمئن شود:
– بررسی تورم شبکیه و ادم ماکولا
– فلوئوروسین آنژیوگرافی: بررسی نشت خون یا رشد رگهای غیرطبیعی
– معاینه فشار چشم: اطمینان از کنترل فشار داخل چشم
این معاینات کمک میکنند تا تزریق در شرایط ایمن انجام شود و نتیجه بهینه حاصل شود.
اطلاعرسانی به پزشک درباره داروهای مصرفی
مصرف برخی داروها میتواند ریسک خونریزی یا التهاب را افزایش دهد. قبل از تزریق، بیمار باید پزشک را از داروهای زیر مطلع کند:
– داروهای ضدانعقاد (مانند وارفارین، آسپرین)
– داروهای ضدالتهاب قوی
– مکملهای گیاهی یا ویتامینی که روی انعقاد خون تأثیر میگذارند
در برخی موارد، پزشک ممکن است مصرف داروها را تنظیم کند تا خطر عوارض کاهش یابد.
رعایت بهداشت چشم و اطراف آن
برای کاهش خطر عفونت، بیمار باید نکات بهداشتی زیر را رعایت کند:
– شستشوی کامل دستها قبل از تزریق
– عدم آرایش چشم در روز تزریق
– تمیز کردن سطح چشم و پلکها طبق دستور پزشک
این اقدامات باعث میشوند خطر عفونت داخل چشم که یکی از جدیترین عوارض تزریق است، کاهش یابد.
استفاده از قطرههای پیش از تزریق
در برخی کلینیکها، قطرههای ضدالتهاب یا آنتیبیوتیک قبل از تزریق توصیه میشود تا التهاب و احتمال عفونت کاهش یابد. پزشک بسته به وضعیت بیمار، نوع و تعداد قطرهها را تجویز میکند.
آمادگی روانی و کاهش اضطراب
تزریق داخل چشمی میتواند برای بیماران استرسزا باشد. آمادهسازی روانی شامل:
– توضیح روند تزریق توسط پزشک
– آگاهی از مدت زمان تزریق و اقدامات بعدی
– تمرین تکنیکهای آرامسازی مانند تنفس عمیق
این اقدامات باعث میشود بیمار همکاری بیشتری داشته باشد و فرایند تزریق راحتتر انجام شود.
رعایت دستورات غذایی و مصرف دارو
برخی بیماران ممکن است نیاز به پرهیز از مصرف غذا یا نوشیدنی خاص قبل از تزریقداشته باشند. همچنین، ادامه یا توقف داروهای خاص باید طبق دستور پزشک انجام شود تا ریسک عوارض کاهش یابد.
مراقبتهای پس از تزریق آواستین:
- پس از تزریق لازم است که یک همراه داشته باشید تا شما را تا منزل همراهی کند.
- اگر احساس میکنید که چشمانتان به نور حساس میباشند، لازم است از عینک آفتابی استفاده نمائید.
- برای چند ساعت اولیه پس از تزریق به چشمان خود استراحت دهید.
- اگر چشم درد دارید یا احساس میکنید در چشم شما شن فرو رفته، از قطرههای اشک مصنوعی که برایتان تجویز شده است استفاده نمائید.