بازگرداندن تقارن و ساختار آناتومیکی صورت

یکی از اهداف اصلی جراحی شکستگی کف اربیت، بازگرداندن ساختار طبیعی استخوانی و حفظ تقارن صورت است. شکستگی کف اربیت می‌تواند منجر به فرورفتگی یا تغییر شکل چشم و اطراف آن شود. جراح با بازسازی استخوان‌های آسیب‌دیده و استفاده از ایمپلنت‌های مخصوص، تقارن صورت را بهبود می‌بخشد.

درمان دوبینی و مشکلات بینایی

یکی از عوارض شایع شکستگی کف اربیت، دوبینی است که به دلیل آسیب به عضلات حرکتی چشم یا فشار وارد بر آن‌ها ایجاد می‌شود. جراحی می‌تواند با آزاد کردن عضلات گیر افتاده در محل شکستگی، حرکات طبیعی چشم را بازگرداند و دوبینی را برطرف کند. همچنین، در مواردی که عصب بینایی تحت فشار قرار گرفته باشد، جراحی برای کاهش فشار و پیشگیری از آسیب دائمی به عصب ضروری است.

پیشگیری از انفتالموس (فرورفتگی چشم)

شکستگی کف اربیت ممکن است باعث فرورفتگی کره چشم به داخل حفره اربیت شود که به آن انفتالموس گفته می‌شود. این عارضه نه تنها از نظر ظاهری نگران‌کننده است، بلکه می‌تواند بر عملکرد بینایی نیز تأثیر منفی بگذارد. جراحی با استفاده از مواد بازسازی‌کننده مانند تیتانیوم، پلی‌اتیلن، یا گرافت استخوانی به بازگرداندن موقعیت طبیعی چشم کمک می‌کند.

رفع دفورمیتی‌های ظاهری

تغییرات ظاهری ناشی از شکستگی کف اربیت می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس و ناراحتی بیمار شود. جراحی با بازسازی دقیق استخوان‌ها و بافت‌های نرم، ظاهر طبیعی صورت را بازمی‌گرداند و به بیمار کمک می‌کند تا احساس بهتری نسبت به خود داشته باشد.

پیشگیری از عوارض طولانی‌مدت

در صورت عدم درمان مناسب، شکستگی کف اربیت می‌تواند به عوارضی مانند عفونت‌های مزمن، مشکلات دائمی بینایی، و اختلالات حرکتی چشم منجر شود. جراحی زودهنگام می‌تواند از بروز این عوارض پیشگیری کرده و کیفیت زندگی بیمار را حفظ کند.

بهبود عملکرد حفره اربیت

عملکرد صحیح حفره اربیت برای حفظ موقعیت و حرکات طبیعی چشم حیاتی است. جراحی شکستگی کف اربیت با بازسازی ساختار حفره، عملکرد آن را به حالت طبیعی بازمی‌گرداند. این امر به‌ویژه در مواردی که شکستگی منجر به تغییر حجم حفره شده باشد، اهمیت دارد.

رفع انسداد و کاهش درد

در برخی موارد، شکستگی کف اربیت باعث گیر افتادن بافت‌های نرم یا عضلات می‌شود که می‌تواند درد شدید و محدودیت حرکت چشم را ایجاد کند. جراحی با آزاد کردن این بافت‌ها به کاهش درد و بهبود حرکت چشم کمک می‌کند.

ترمیم آسیب‌های همزمان

شکستگی کف اربیت ممکن است با سایر آسیب‌های صورت مانند شکستگی بینی، فک، یا دیواره‌های دیگر اربیت همراه باشد. جراحی شکستگی کف اربیت این امکان را فراهم می‌کند که آسیب‌های همزمان نیز ترمیم شوند و نتیجه بهتری برای بیمار حاصل شود.

انجام جراحی برای تمامی موارد شکستگی کف اربیت ضروری نیست. تصمیم برای انجام عمل جراحی بر اساس شدت آسیب و علائم بیمار گرفته می‌شود. کاندیدای مناسب برای جراحی معمولاً افرادی هستند که دارای شرایط زیر میباشند:

اختلالات عملکردی چشم

بیمارانی که دچار دوبینی، کاهش حرکت چشم (محدودیت‌های عضلانی) یا جابجایی کره چشم شده‌اند، به‌عنوان کاندیدای جراحی در نظر گرفته می‌شوند. این مشکلات معمولاً نشان‌دهنده‌ی آسیب جدی به ساختارهای داخلی اربیت هستند.

گرفتاری وسیع استخوانی

در مواردی که شکستگی باعث تغییر شکل شدید در اربیت شده و فضای آن را کاهش داده باشد (به عنوان مثال، بیش از 50 درصد از کف اربیت دچار شکستگی شده باشد)، جراحی لازم است تا از عوارض بلندمدت جلوگیری شود.

فرو رفتگی و تغییرات ظاهری

اگر بیمار دچار تغییرات ظاهری مانند فرو رفتگی چشم یا تغییر شکل ناحیه کاسه چشم شده باشد، جراحی جهت بازسازی ساختارها و بهبود زیبایی توصیه می‌شود.

گیر افتادن بافت نرم

در برخی موارد، بافت‌های نرم اطراف چشم در شکستگی‌های استخوانی گیر می‌افتند. این وضعیت می‌تواند باعث درد شدید یا اختلال در عملکرد چشم شود و نیاز به مداخله جراحی دارد.

اگر شکستگی کف اربیت به‌موقع درمان نشود، ممکن است با عوارض جدی و دائمی همراه باشد، از جمله:

– دوبینی دائمی

– فرورفتگی دائمی چشم و تغییر در ظاهر صورت

– کاهش عملکرد حرکتی چشم

– ایجاد ناهماهنگی در بینایی

– عفونت‌های مزمن سینوسی در صورت ارتباط با سینوس ماگزیلا

در صورت بروز هر یک از علائم زیر پس از ضربه به صورت یا چشم، مراجعه فوری به پزشک توصیه می‌شود:

– دوبینی هنگام حرکت چشم

– احساس بی‌حسی در صورت یا دندان‌ها

– فرورفتگی یا تغییر فرم چشم

– ناتوانی در حرکت دادن چشم به بالا یا پایین

– تورم و کبودی گسترده اطراف چشم

– تاری دید یا کاهش دید ناگهانی

تشخیص دقیق شکستگی کف اربیت به معاینه بالینی و تصویربرداری پیشرفته نیاز دارد. پزشک متخصص چشم یا جراح فک و صورت معمولاً از مراحل زیر برای تشخیص استفاده می‌کند:

معاینه چشمی:

– بررسی حرکات چشمی

– ارزیابی تقارن چشم‌ها

– تست میدان دید

– بررسی علائم بی‌حسی پوستی

سی‌تی‌اسکن:

سی‌تی‌اسکن ناحیه اربیتال بهترین روش برای تأیید شکستگی است. این روش امکان مشاهده دقیق محل شکستگی، میزان فرورفتگی، و وضعیت عضلات چشم را فراهم می‌سازد.

– کبودی

– حساسیت به لمس

– ورم ناحیه اطراف چشم

– قرمزی چشم ها

– دوبینی و تاری دید

– احساس بی‌حسی در ناحیه بینی و اطراف آن

– کاهش حرکت چشم

شکستگی کف اربیت بسته به شدت آسیب و میزان جابه‌جایی بافت‌ها، می‌تواند طیفی از علائم خفیف تا شدید ایجاد کند. در ادامه مهم‌ترین علائم را بررسی می‌کنیم:

دوبینی (دیپلوپیا)

یکی از بارزترین و شایع‌ترین علائم شکستگی کف اربیت، دوبینی یا دید دوگانه است، به‌ویژه هنگام نگاه کردن به سمت بالا یا پایین. علت این دوبینی معمولاً گیر افتادن عضله بالا‌برنده چشم (عضله رکتوس تحتانی) در محل شکستگی است که باعث اختلال در حرکت طبیعی چشم می‌شود.

تورم و کبودی زیر چشم

تورم اطراف چشم به‌ویژه در ناحیه پلک پایین و گونه، معمولاً در ساعات اولیه پس از آسیب ظاهر می‌شود. کبودی زیر چشم نیز بسیار شایع است و می‌تواند با هماتوم (تجمع خون) همراه باشد.

فرورفتگی چشم (انوفتالموس)

اگر بافت‌های چربی و عضلانی اطراف چشم از طریق شکستگی وارد سینوس ماگزیلاری زیر کاسه چشم شوند، ممکن است کره چشم به داخل کشیده شود و حالتی به‌نام انوفتالموس یا فرورفتگی چشم ایجاد شود. این علامت ممکن است بلافاصله ظاهر نشود و طی چند روز بروز کند.

احساس بی‌حسی در گونه، لب بالا یا دندان‌ها

عصب اینفرااربیتال که از کف اربیت عبور می‌کند، ممکن است در اثر ضربه دچار آسیب یا کشیدگی شود. این حالت می‌تواند باعث بی‌حسی یا مورمور شدن در ناحیه گونه، لب فوقانی، یا دندان‌های بالا شود.

درد هنگام حرکت دادن چشم

در صورت گیر افتادن عضلات چشم یا التهاب بافت‌ها، بیمار ممکن است هنگام بالا یا پایین بردن چشم دچار درد قابل توجهی شود. این درد می‌تواند با محدودیت حرکات چشمی همراه باشد.

کاهش بینایی یا تاری دید

در موارد شدیدتر که اعصاب بینایی نیز تحت فشار قرار گرفته‌اند، ممکن است بیمار دچار کاهش بینایی یا تاری دید شود. این علامت یک هشدار جدی است و نیاز به بررسی فوری دارد.

حالت تهوع و سرگیجه (در موارد نادر)

برخی بیماران، به‌خصوص در سنین پایین، ممکن است در صورت گیر افتادن عضلات چشم دچار تهوع، سرگیجه و تعریق سرد شوند. این واکنش به‌دلیل تحریک واگال ناشی از کشیدگی عضله رخ می‌دهد.

احساس سنگینی یا فشار در چشم

بیمار ممکن است احساس کند که چشمش سنگین شده یا تحت فشار است، به‌خصوص هنگام تلاش برای حرکت دادن آن.

همه‌ی شکستگی‌های کف اربیت نیاز به جراحی ندارند. در صورتی که شکستگی استخوان کف اربیت کوچک باشد بصورت خودبخود ترمیم پیدا میکند.

– استفاده از یخ در محل آسیب دیده که این روش باعث کاهش تورم موضع آسیب‌دیده میشود.

– استفاده از برخی داروهایی که موجب تخلیه‌ی خون یا مایعات تجمع‌یافته از محل سینوس‌ها می‌شوند.

– در بعضی شرایط می‌توان از داروهای استروئیدی خوراکی برای کاهش تورم و زخم ها استفاده کرد.

– در صورتی که آسیب به استخوان کف اربیت شدید باشد و روش های درمانی دیگر نتوانند عملکرد صحیح چشم را برگردانند می‌توان از جراحی استفاده نمود. (بهترین زمان برای جراحی استخوان کف اربیت يك تا دو هفته پس از آسیب دیدگی میباشد)

درمان شکستگی اربیت بسته به شدت آسیب و علائم بیمار متفاوت است:

درمان غیرجراحی

در موارد خفیف که عضلات گیر نکرده‌اند و علائمی مانند دوبینی یا فرورفتگی وجود ندارد، درمان شامل:

– استراحت

– کمپرس سرد

– داروهای ضد التهاب و ضد درد

– جلوگیری از فین‌کردن (برای جلوگیری از ورود هوا به بافت اربیتال)

درمان جراحی

در موارد زیر جراحی توصیه می‌شود:

– دوبینی مداوم

– انوفتالموس شدید

– گیر افتادن عضله

– شکستگی وسیع یا جابه‌جایی شدید استخوان

جراحی معمولاً توسط جراح فک و صورت یا جراح پلاستیک چشم انجام می‌شود و ممکن است شامل بازسازی کف اربیت با ایمپلنت یا گرافت استخوانی باشد.

جراحی شکستگی اربیت معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. جراح یک برش در پلک ایجاد میکند. هنگامی که شکستگی برای جراح قابل‌مشاهده شد، هر تکه استخوان شکسته شده برداشته می‌شود و عضلات و بافت در صورت لزوم تغییر مکان می‌دهند.

پس از آن آسیب به استخوان‌ها بررسی می‌شود. در صورت لزوم، از ایمپلنت برای پشتیبانی و ترمیم شکستگی استفاده می‌شود. بسته به نوع شکستگی، ایمپلنت ممکن است از استخوان خود بیمار، استخوان اهداکننده، یک ماده مصنوعی یا تیتانیوم تشکیل شده باشد. پس از اینکه ایمپلنت به طور ایمن چسبانده شد، برش بسته می‌شود.

جراحی شکستگی کف اربیت معمولاً شامل بازسازی ساختار کف اربیت و آزادسازی بافت‌های گیر افتاده است. به طور کلی جراحی شامل مراحل زیر است:

مرحله اول:

دسترسی به محل شکستگی از طریق برش کوچک در ناحیه پلک یا داخل دهان.

مرحله دوم:

آزادسازی بافت نرم آزاد کردن عضلات و بافت‌هایی که در محل شکستگی گیر کرده‌اند.

مرحله سوم:

بازسازی کف اربیت استفاده از مواد مصنوعی (مانند تیتانیوم یا پلیمر) یا گاهی مواد طبیعی (مانند استخوان خود بیمار)

مرحله چهارم:

بستن برش‌ها و بررسی نتایج بابت اطمینان از بازگشت حرکت طبیعی چشم و قرارگیری مناسب کره چشم.

برخی شکستگی‌های اربیت نیاز به جراحی ندارند و تنها با مراقبت محافظه‌کارانه و پیگیری بهبود می‌یابند. این موارد شامل شکستگی‌های کوچک بدون جابجایی قابل توجه و بدون تأثیر بر عملکرد چشم یا ظاهر بیمار هستند. درمان در این شرایط معمولاً شامل مصرف داروهای ضد التهاب، آنتی‌بیوتیک‌ها و استراحت است.

زمان مناسب برای انجام جراحی شکستگی اربیت معمولاً بین 7 تا 14 روز پس از آسیب است. این بازه زمانی اجازه می‌دهد که ورم و التهاب اولیه کاهش یابد و شرایط بیمار به‌طور کامل ارزیابی شود. با این حال، در موارد اورژانسی مانند گیر افتادن بافت نرم، جراحی ممکن است زودتر انجام شود.

عمل جراحی شکستگی کف اربیت معمولاً بین ۴۵ دقیقه تا ۲ ساعت طول می‌کشد. مدت زمان دقیق بستگی به عوامل مختلفی دارد:

– شدت و وسعت شکستگی

– تکنیک جراحی (باز یا آندوسکوپیک)

– استفاده از ایمپلنت یا مش

– تجربه جراح و پیچیدگی آناتومی بیمار

در برخی موارد، جراحی می‌تواند هم‌زمان با سایر ترمیم‌های صورت انجام شود که در این صورت مدت زمان عمل افزایش می‌یابد. این جراحی اغلب تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود.

هفته اول: مرحله حاد و حساس

در هفته اول پس از جراحی، بیمار معمولاً با علائمی مانند تورم، کبودی، درد خفیف، احساس فشار در چشم و احتمالاً دوبینی موقتی مواجه می‌شود.

مراقبت‌های ضروری در این دوره:

– استراحت در خانه و عدم انجام فعالیت‌های سنگین

– استفاده از کمپرس سرد در ۴۸ ساعت اول

– بالا نگه داشتن سر هنگام خواب

– مصرف دقیق داروهای آنتی‌بیوتیک و ضد التهاب

– پرهیز کامل از فین کردن، خم شدن و زور زدن

– رعایت بهداشت دهان (در صورتی که جراحی از طریق برش داخل دهان انجام شده باشد)

توصیه مهم: در این دوره نباید چشم یا اطراف صورت را لمس یا ماساژ دهید.

هفته دوم تا چهارم: بهبود تدریجی

در این مرحله علائم به‌تدریج کاهش می‌یابند. کبودی و تورم معمولاً تا پایان هفته دوم به شکل قابل‌توجهی فروکش می‌کند. حرکات چشمی باید بررسی شود و در صورتی که دوبینی ادامه داشته باشد، پزشک اقدامات تکمیلی انجام خواهد داد.

محدودیت‌ها:

– انجام فعالیت‌های بدنی و ورزشی ممنوع است

– از قرار گرفتن در معرض نور شدید، باد، گرد و غبار و سرما خودداری شود

– رانندگی تنها در صورت بهبودی دید و با تأیید پزشک

– استفاده از محافظ یا عینک آفتابی در محیط خارج از منزل

ماه دوم به بعد: بازگشت تدریجی به فعالیت‌های معمول

از ماه دوم، بیشتر بیماران می‌توانند به فعالیت‌های روزمره بازگردند، به‌ویژه اگر روند ترمیم به خوبی پیش رفته باشد.

مراقبت‌های مهم در این مرحله:

– خودداری از ورزش‌های برخوردی یا رزمی تا حداقل ۲ تا ۳ ماه

– رعایت تغذیه سالم و غنی از ویتامین‌ها برای تقویت استخوان

– استفاده از عینک محافظ هنگام انجام کارهای فیزیکی

– مراجعه‌های منظم برای ارزیابی نهایی ترمیم استخوان و عملکرد عضلات چشم

– تمامی فعالیت های بیمار به مدت ۳ تا ۶ هفته پس از عمل باید محدود شود. ورزش‌های پربرخورد مانند ژیمناستیک، فوتبال و … که احتمال آسیب مجدد پس از عمل را افزایش میدهد، ممنوع است.

– پس از جراحی به مدت ۴ تا ۶ هفته از ‌گرفتن بینی و تمیزکردن آن با نیرویی که موجب جابجایی یا فشار بر آن می‌شود خودداری کنید.