همه چیز درباره جراحی پتوز پلک
پتوز پلک یا افتادگی پلک یک مشکل چشمی است که در آن پلک فوقانی پایین‌تر از حد طبیعی قرار می‌گیرد و می‌تواند بر زیبایی و عملکرد بینایی تأثیر بگذارد. این عارضه ممکن است به دلایل مادرزادی یا اکتسابی ایجاد شود و در موارد شدید، می‌تواند مانع دید فرد شود. جراحی پتوز پلک یکی از روش‌های رایج برای درمان این مشکل است که به اصلاح موقعیت پلک کمک می‌کند.در مواردی که پتوز شدید باشد، ممکن است فرد برای دید بهتر مجبور به بالا بردن ابرو یا خم کردن سر شود که می‌تواند موجب خستگی و ناراحتی شود. جراحی پتوز پلک با هدف اصلاح موقعیت پلک، بهبود عملکرد بینایی و افزایش زیبایی چهره انجام میشود.
پتوز پلک چیست؟
پتوز پلک یعنی افتادگی پلک فوقانی که ممکن است یک طرفه یا دو طرفه باشد. افتادگی پلک ممکن است خفیف، متوسط و یا شدید باشد. افتادگی پلک، باعث پوشاندن قسمتی از مردمک و پوشاندن قسمت فوقانی میدان بینایی و در نهایت خستگی چشم ها می شود. برای باز شدن مسیر بینایی، فرد ابرو و پیشانی خود را بالا داده و در موارد شدید برای دیدن سر خود را به بالا و عقب گرفته و یا با انگشت چشم خود را باز نگه می دارد.
مهم ترین مزایای عمل پتوز پلک چیست؟
– پیشگیری از تنبلی چشم و انحراف چشم
– افزایش میدان بینایی و کیفیت دید
– بهبود ظاهر فرد و افزایش اعتماد به نفس
– برگرداندن پلک به محل طبیعی خود
چرا پتوزپلک ایجاد میشود؟
پتوز مادرزادی
برخی از افراد با افتادگی پلک متولد می‌شوند که معمولاً به دلیل نقص در رشد عضله بالابرنده پلک است. این نوع پتوز ممکن است یک‌طرفه یا دوطرفه باشد و در برخی موارد، نیاز به جراحی برای بهبود بینایی و تقارن پلک‌ها دارد.
پتوز اکتسابی
پتوز پلک در طول زندگی به دلایل مختلفی ایجاد میشود که شامل موارد زیر است:
افزایش سن: شایع‌ترین علت پتوز اکتسابی، ضعف یا کشیدگی عضله بالابرنده پلک در اثر افزایش سن است.
آسیب یا ضربه: صدمات به پلک یا عصب‌های مرتبط با آن می‌توانند باعث افتادگی پلک شوند.
بیماری‌های عصبی: بیماری‌هایی مانند میاستنی گراویس، فلج عصب سوم، و سندرم هورنر می‌توانند باعث پتوز پلک شوند.
استفاده طولانی‌مدت از لنزهای تماسی: استفاده مداوم از لنزهای تماسی سخت یا نرم می‌تواند به مرور زمان باعث ضعف عضله بالابرنده پلک شود.
کاندیدای مناسب برای جراحی پتوز پلک چه افرادی هستند؟
همه افراد مبتلا به پتوز پلک نیازی به جراحی ندارند. پزشک معمولاً بر اساس شدت پتوز، علت آن و تأثیر آن بر بینایی و زیبایی، تصمیم به انجام جراحی می‌گیرد. ویژگی‌های کاندیدای مناسب عبارت‌اند از:
افرادی که دچار کاهش میدان دید هستند
اگر افتادگی پلک مانع دید طبیعی شود و فرد در انجام فعالیت‌های روزمره دچار مشکل باشد، جراحی یک راه‌حل مؤثر است.
افرادی که از ظاهر خود ناراضی هستند
برخی افراد به دلیل تأثیر افتادگی پلک بر زیبایی چهره، تمایل به انجام جراحی دارند. در صورتی که فرد از ظاهر خسته یا پیر خود ناراضی باشد، این جراحی می‌تواند به بهبود اعتماد به نفس او کمک کند.
افرادی که از خستگی و درد در ناحیه سر و گردن شکایت دارند
اگر فرد به دلیل تلاش برای جبران افتادگی پلک، ابروهای خود را بالا نگه دارد یا سر خود را کج کند، ممکن است دچار درد و خستگی در ناحیه پیشانی و گردن شود. در این صورت، جراحی می‌تواند این علائم را کاهش دهد.
افرادی که از سلامت عمومی خوبی برخوردارند
کاندیدای مناسب جراحی پتوز باید از نظر سلامتی در وضعیت مناسبی باشد و بیماری‌هایی مانند دیابت کنترل‌نشده، مشکلات انعقادی یا بیماری‌های چشمی شدید نداشته باشد. همچنین، افرادی که سیگار می‌کشند، باید مصرف آن را قبل و بعد از جراحی کاهش دهند تا روند بهبودی به‌درستی انجام شود.
کودکان مبتلا به پتوز مادرزادی شدید
در مواردی که کودک دچار پتوز مادرزادی شدید باشد و این مشکل بر بینایی او تأثیر بگذارد، جراحی در سنین پایین توصیه میشود تا از بروز تنبلی چشم (آمبلیوپی) جلوگیری شود.
جراحی پتوز پلک با چه اهدافی انجام میشود؟
بهبود عملکرد بینایی
یکی از مهم‌ترین مزایای این جراحی، افزایش میدان دید است. پس از جراحی، فرد بدون نیاز به بالا بردن ابرو یا خم کردن سر می‌تواند به‌راحتی ببیند.
ایجاد ظاهری جوان‌تر و شاداب‌تر
افتادگی پلک باعث میشود فرد خسته، پیر یا ناراحت به نظر برسد. با اصلاح موقعیت پلک، چهره شاداب‌تر و جوان‌تر به نظر خواهد رسید.
افزایش تقارن چهره
جراحی پتوز می‌تواند تقارن طبیعی پلک‌ها را بازگرداند، به‌ویژه در مواردی که افتادگی فقط در یک چشم وجود دارد.
بهبود اعتماد به نفس
با بهبود ظاهر و عملکرد پلک، فرد احساس بهتری نسبت به خود خواهد داشت و اعتماد به نفس بیشتری پیدا می‌کند.
بهبود کیفیت زندگی
با اصلاح افتادگی پلک، بسیاری از مشکلات روزمره مانند مطالعه، رانندگی و کارهای ظریف کاهش می‌یابد که باعث بهبود کیفیت زندگی فرد میشود.
کاهش خستگی و ناراحتی عضلات صورت
افرادی که دچار پتوز پلک هستند، معمولاً برای جبران افتادگی پلک، ابروهای خود را بالا می‌برند یا سر خود را کج می‌کنند. این امر می‌تواند منجر به خستگی، سردرد و درد در ناحیه گردن و پیشانی شود. جراحی پتوز می‌تواند این مشکلات را کاهش داده و احساس راحتی بیشتری ایجاد کند.
عمل جراحی پتوز چگونه انجام می شود؟
عمل پتوز در بزرگسالان معمولا تحت بی حسی موضعی انجام می شود. پس از ریختن قطره بی حسی در چشم و شستشوی چشم با محلول ضد عفونی کننده مقدار کمی داروی بی حسی زیر پوست پلک بالا تزریق می شود تا این ناحیه بی حس شود. برش کوچکی روی خط طبیعی پوست پلک فوقانی داده می شود و عضله بالا برنده پلک را پیدا و پس از تنظیم محل پلک، آن ناحیه کوتاهتر شده تا پلک بالاتر کشیده شود و سپس پوست با بخیه های ظریف بسته می شود.
این عمل در اطفال تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. اگر پتوز شدید نباشد، عمل تا سنین 3 الی 5 سالگی یعنی قبل از دبستان به تعویق می افتد.اگر افتادگی پلک باعث انسداد مسیر بینایی شود، در سنین پایین تر حتی 3 هفتگی نیز قابل انجام است. اگر قدرت عضله بالابرنده پلک خیلی کم باشد، به جای کوتاه کردن عضله بالابرنده پلک، با کمک نخ یا بافت های خاصی پلک به ابرو آویزان می شود.
انواع جراحی پتوز پلک شامل چه روش هایی است؟
جراحی پتوز بسته به شدت افتادگی پلک و علت آن به روش‌های مختلفی انجام میشود. پزشک معمولاً قبل از جراحی، معاینات دقیقی انجام می‌دهد تا بهترین روش درمان را تعیین کند
جراحی تقویت عضله بالابرنده
این روش زمانی استفاده میشود که عضله بالابرنده پلک تا حدی عملکرد داشته باشد. در این جراحی، عضله بالابرنده پلک کوتاه شده و مجدداً به پلک متصل میشود تا قدرت بالابری آن افزایش یابد.
جراحی اسلینگ
در مواردی که عضله بالابرنده پلک بسیار ضعیف یا غیرفعال است، از عضلات پیشانی برای بالا نگه‌داشتن پلک استفاده میشود. در این روش، یک نوار از جنس فاسیا (بافت همبند) یا مواد مصنوعی بین پلک و عضله پیشانی قرار داده میشود تا حرکت پلک به کمک پیشانی انجام شود.
ترمیم آپونوروز
این روش در افرادی که پتوز ناشی از کشیدگی یا پارگی تاندون عضله بالابرنده است، استفاده میشود. جراح این تاندون را کوتاه و محکم کرده تا پلک در موقعیت طبیعی خود قرار گیرد
جراحی اصلاحی
در برخی موارد، بیمارانی که قبلاً جراحی پتوز انجام داده‌اند اما نتایج مطلوبی به دست نیاورده‌اند، نیاز به جراحی اصلاحی دارند. در این روش، موقعیت پلک مجدداً تنظیم شده و مشکلات ناشی از جراحی قبلی برطرف میشود.
مراقبت‌های پس از جراحی پتوز پلک چیست؟
استراحت و مراقبت از زخم
پس از جراحی، بیمار باید سر خود را بالا نگه دارد و از خم کردن بیش از حد آن خودداری کند. از مالیدن یا فشار دادن پلک‌ها باید اجتناب شود.
مصرف داروها
پزشک ممکن است پمادهای آنتی‌بیوتیک و قطره‌های چشمی تجویز کند تا از عفونت و خشکی چشم جلوگیری شود. در صورت درد، مسکن‌های تجویز شده توسط پزشک مصرف شود.
استفاده از کمپرس سرد
در ۴۸ ساعت اول پس از جراحی، استفاده از کمپرس سرد می‌تواند به کاهش تورم و کبودی کمک کند.
اجتناب از فعالیت‌های سنگین
حداقل تا دو هفته پس از جراحی باید از انجام فعالیت‌های سنگین، ورزش‌های شدید و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کرد.
نتایج جراحی و دوره نقاهت
نتایج جراحی پتوز پلک معمولاً پس از چند هفته مشخص میشود. در اکثر موارد، بیماران از بهبود ظاهر و عملکرد پلک‌های خود راضی هستند. با این حال، در برخی موارد، ممکن است اصلاحات بیشتری لازم باشد. دوره نقاهت این جراحی معمولاً بین ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد. تورم و کبودی‌ها طی چند هفته کاهش می‌یابد و پس از چند ماه، نتیجه نهایی جراحی قابل مشاهده خواهد بود.
