یکی از بهترین روش ها برای درمان عفونت های پیشرفته گوش و درمان تومورهای مرتبط با گوش و کاشت حلزون جراحی ماستوئیدکتومی میباشد. در این روش جراحی عفونت های ایجاد شده در گوش برداشته شده و قسمت های آلوده استخوان ماستوئید بریده می شود تا ریشه عفونت کاملا از بین برود.

نوع انجام این عمل با توجه به شدت پیشرفت عفونت و شرایط بیمار متفاوت است. به صورت کلی جراحی ماستوئیدکتومی به دو روش ساده و رادیکال انجام می شود. در روش جراحی ماستوئیدکتومی ساده، شامل برداشتن عفونت و بافت های آلوده در استخوان ماستوئید گوش است. این روش هنگامی انجام می شود که عفونت پیشرفت زیادی نکرده و پخش نشده باشد.

روش جراحی رادیکال ماستوئیدکتومی هنگامی انجام می شود که عفونت با گسترش و پیشرفت خود ساختارهای گوش میانی را از بین برده و خطر انتقال آن به بخش های دیگر وجود دارد. در این موقعیت هدف اصلی حفظ جان و سلامتی بیمار با پیشگیری از گسترش عفونت است. در این موقعیت ممکن است پرده گوش و ساختارهای گوش میانی که آلوده شده اند به طور کامل برداشته شوند.

ماستوئید بخشی از استخوان گیجگاهی است که در پشت گوش قرار دارد. این ساختار از فضاهای هوادار پرشده با مخاط تشکیل شده است که به تهویه و تخلیه ترشحات گوش میانی کمک می‌کند. هرگونه عفونت یا انسداد در این ناحیه می‌تواند منجر به بیماری‌های مزمن شود که گاهی نیاز به مداخله جراحی دارند. ماستوئیدکتومی یکی از جراحی‌های مهم گوش است که برای درمان عفونت‌ها و بیماری‌های مرتبط با ماستوئید، بخشی از استخوان گیجگاهی، انجام می‌شود. این جراحی به‌ویژه در درمان عفونت‌های مزمن گوش میانی، کلستئاتوم و برخی موارد دیگر اهمیت دارد.

جراحی ماستوئیدکتومی معمولاً به‌عنوان یک روش درمانی ضروری برای برخی بیماری‌های گوش انجام می‌شود که در صورت عدم درمان می‌توانند عوارض جدی ایجاد کنند. دلایل اصلی انجام این جراحی عبارت‌اند از:

عفونت‌های مزمن گوش میانی

عفونت‌های گوش میانی که مدت طولانی ادامه پیدا می‌کنند و به درمان‌های دارویی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها پاسخ نمی‌دهند، ممکن است به استخوان ماستوئید گسترش یابند. اگر عفونت به این مرحله برسد، جراحی برای حذف بافت عفونی و جلوگیری از گسترش عفونت ضروری است.

کلستئاتوم

کلستئاتوم یک توده غیرطبیعی از سلول‌های پوستی است که در گوش میانی رشد می‌کند. این توده می‌تواند به استخوان‌های اطراف، از جمله استخوان ماستوئید، آسیب بزند و باعث کاهش شنوایی، سرگیجه و حتی عفونت‌های جدی مغزی شود. ماستوئیدکتومی برای حذف کلستئاتوم و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر انجام می‌شود.

آبسه ماستوئید

در برخی موارد، عفونت ماستوئید می‌تواند به شکل آبسه (تجمع چرک) درآید که نیاز به تخلیه از طریق جراحی دارد. عدم درمان این وضعیت می‌تواند باعث گسترش عفونت به مغز و سایر قسمت‌های جمجمه شود.

درمان عدم پاسخ به درمان‌های دارویی

اگر عفونت‌های گوش به آنتی‌بیوتیک‌ها یا سایر درمان‌های دارویی پاسخ ندهند و همچنان ادامه داشته باشند، جراحی ماستوئیدکتومی برای حذف منبع عفونت توصیه می‌شود.

بازسازی ساختارهای آسیب‌دیده گوش

در برخی موارد، جراحی ماستوئیدکتومی به‌عنوان بخشی از فرآیند ترمیم و بازسازی ساختارهای گوش انجام می‌شود، مانند زمانی که همراه با تیمپانوپلاستی (ترمیم پرده گوش) انجام می‌شود.

کاهش درد و علائم سرگیجه

در برخی موارد، عفونت‌های گوش می‌توانند باعث سرگیجه، درد شدید و التهاب مزمن شوند. جراحی ماستوئیدکتومی می‌تواند با حذف بافت‌های آلوده، علائم بیمار را کاهش داده و کیفیت زندگی او را بهبود بخشد.

پیشگیری از کاهش شنوایی دائمی

عفونت‌های مکرر و کلستئاتوم می‌توانند به استخوان‌های گوش میانی آسیب زده و موجب کاهش شنوایی دائمی شوند. جراحی به موقع می‌تواند از پیشرفت آسیب و کاهش دائمی شنوایی جلوگیری کند.

– افرادی که سن بین 20 تا 60 سال دارند.

– افرادی که سابقه بیماری های مزمن مانند دیابت و فشار خون ندارند.

– بیمارانی که درمان های دارویی برای عفونت های مکرر گوش میانی آن ها پاسخگو نبوده است.

– افرادی که عفونت گوش آن ها به طور رفت و برگشتی عود می کند.

– بیمارانی که به داروی بیهوشی حساسیت نداشته باشند.

– افرادی که ضایعات و تومور در آن ها رشد سریع داشته و ماستوئید را درگیر کرده است.

یکی از مهم ترین کاربردهای انجام عمل ماستوئید، رفع عفونت مزمن میانی گوش است. این عفونت در طولانی مدت به دارو درمانی پاسخ نمیدهد و حالتی مزمن در گوش پیدا کرده و در نهایت با انجام جراحی بهبود پیدا میکند.

از دیگر کاربرد های مهم جراحی ماستوئیدکتومی، فراهم کردن فضایی مناسب و کافی برای جاگذاری پروتز کاشت حلزون است.

از دیگر اهداف جراحی ماستوئیدکتومی گوش از بین بردن و حذف تومور یا کیست های گوش میانی مانند کلستئاتوما است.

یکی از مهم ترین اهداف انجام جراحی ماستوئیدکتومی حفظ شنوایی و بهبود عملکرد آن است. در این جراحی هدف پاکسازی عفونت ها و برداشتن زائده فضاگیر و حفظ و بهبود شنوایی بیمار است. در شرایطی که عفونت و یا تومور به حدی پیشرفت کند که به گوش داخلی و حلزون نفوذ و آن را آلوده کرده باشد ممکن است ناشنوایی برای فرد رخ دهد که این در مراحل پیشرفته بیماری اتفاق می افتد.

به طورکلی وجود مایعات عفونی در گوش میانی باعث افت شنوایی در فرد میشود. در صورتی که بیمار دچار پارگی پرده گوش نیز باشد، این کم شنوایی بیشتر هم می شود. در این شرایط با انجام عمل جراحی پرده گوش ترمیم شده و هرگونه مایعات چسبنده و عفونی از فضای گوش میانی برداشته می شود. همچنین استخوان ماستوئید از بافت آلوده جدا و زنجیره استخوانی مورد نظر نیز در صورت نیاز بازسازی می شود. بعد از گذشت 4 تا 8 هفته از عمل ماستوئیدکتومی می توان این انتظار را داشت که شنوایی به مقدار عادی و نرمال خود برسد.

دوره‌ی بستری در بیمارستان

بعد از جراحی، بیمار معمولاً ۱ تا ۲ روز در بیمارستان بستری می‌شود تا وضعیت عمومی او تحت نظر قرار گیرد. در این مدت، پزشکان علائم حیاتی، میزان درد، وضعیت تعادل و احتمال بروز عفونت را بررسی می‌کنند

درد و ناراحتی بعد از عمل

بعد از جراحی، احساس درد و ناراحتی در ناحیه‌ی گوش و سر طبیعی است. پزشک برای کنترل این درد، داروهای مسکن تجویز می‌کند. همچنین، ممکن است بیمار برای چند روز دچار سردرد یا احساس فشار در گوش شود.

پانسمان و مراقبت از زخم

پانسمانی که روی ناحیه‌ی جراحی قرار داده شده است، باید تا چند روز خشک و تمیز نگه داشته شود.

معمولاً پزشک توصیه می‌کند که پانسمان تا اولین ویزیت پس از جراحی دست‌نخورده باقی بماند.

در صورت مشاهده ترشحات زیاد یا بوی نامطبوع، باید فوراً به پزشک مراجعه شود.

– بروز هرگونه علائمی از عفونت مانند تب و لرز

– افزایش تخلیه مایعات یا بوی بد مایع از گوش

– قرمزی، تورم یا افزایش درد در گوش

– خونریزی از گوش

– سبکی سر، از دست دادن تعادل و سرگیجه

– درد بسیار شدید که با وجود داروهای تجویز شده کنترل نمیشود.