همه چیز درباره جراحی لنزکتومی
جراحی لنزکتومی یکی از روشهای پزشکی است که برای درمان برخی از مشکلات چشمی استفاده میشود. این جراحی معمولاً برای خارج کردن لنز طبیعی چشم به دلایل پزشکی و جایگزینی آن با لنز مصنوعی انجام میشود. این روش در درمان مشکلاتی همچون آبمروارید (کاتاراکت) و اصلاح عیوب انکساری شدید کاربرد دارد.
لنزکتومی چیست؟
لنزکتومی یک عمل جراحی است که طی آن لنز طبیعی چشم به طور کامل خارج میشود. لنز چشم، بخشی شفاف است که وظیفه تمرکز نور بر روی شبکیه را بر عهده دارد. در برخی موارد، این لنز ممکن است دچار کدورت، تغییر شکل یا عیب انکساری شود و عملکرد طبیعی خود را از دست بدهد. در چنین شرایطی، لنزکتومی میتواند راهحلی مؤثر برای بازگرداندن بینایی طبیعی باشد.
مهم ترین کاربردهای لنزکتومی چیست؟
درمان آبمروارید (کاتاراکت)
رایجترین دلیل انجام لنزکتومی، درمان آبمروارید است. این بیماری باعث کدورت لنز طبیعی چشم میشود که میتواند به تاری دید، کاهش بینایی و در نهایت نابینایی منجر شود. با برداشتن لنز کدر و جایگزینی آن با لنز مصنوعی، دید بیمار بهبود مییابد.
اصلاح عیوب انکساری شدید
در برخی افراد با عیوب انکساری شدید (مانند نزدیکبینی یا دوربینی و آستیگمات) استفاده از عینک یا لنزهای تماسی ممکن است کافی نباشد. لنزکتومی یک گزینه برای اصلاح دائمی این مشکلات است.
مشکلات ناشی از لنزهای داخل چشمی
در مواردی که لنزهای مصنوعی قبلی دچار مشکل شدهاند یا نیاز به تعویض دارند، لنزکتومی میتواند برای برداشتن لنز و جایگزینی آن انجام شود.
درمان گلوکوم
در برخی موارد، لنزکتومی بهعنوان یک روش مکمل در درمان گلوکوم (آبسیاه) مورد استفاده قرار میگیرد تا فشار داخل چشمی کاهش پیدا کند.
فرآیند جراحی لنزکتومی
جراحی لنزکتومی معمولاً با استفاده از بیحسی موضعی و بهصورت سرپایی انجام میشود. فرآیند شامل مراحل زیر است:
آمادهسازی بیمار
پیش از جراحی، در چشم بیمار قطره های بیحسی ریخته میشود تا چشم ها به طور کامل بی حس شوند.
ایجاد برش
جراح یک برش کوچک در قرنیه ایجاد میکند. این برش معمولاً بسیار کوچک است و نیازی به بخیه ندارد.
خارج کردن لنز طبیعی
لنز طبیعی با استفاده از تکنیکی به نام “فیکوامولسیفیکاسیون”خرد شده و از چشم خارج میشود. در این روش از امواج اولتراسونیک برای خرد کردن لنز استفاده میشود.
قرار دادن لنز مصنوعی
پس از حذف لنز طبیعی، یک (لنز مصنوعی (IOL یا لنز داخلچشمی در جای لنز طبیعی قرار میگیرد. این لنز معمولاً دائمی است و نیازی به تعویض ندارد.
پایان جراحی
این جراحی در مدت زمان بسیار کوتاهی انجام میشود و بیمار میتواند همان روز به منزل برود.
انواع لنزهای داخلچشمی (IOL)
لنزهای تککانونی:
این لنزها برای دید دور یا نزدیک تنظیم میشوند و بیمار ممکن است برای فاصله دیگر نیاز به عینک داشته باشد.
لنزهای چندکانونی:
این لنزها امکان دیدن در فواصل مختلف (دور، نزدیک و میانه) را فراهم میکنند.
لنزهای توریک:
این لنزها برای اصلاح آستیگماتیسم طراحی شدهاند و به بیمار کمک میکنند تا بدون نیاز به عینک، دید بهتری داشته باشد.
جراحی لنزکتومی چه مزایایی دارد؟
بهبود دید
این جراحی به طور قابلتوجهی دید بیمار را بهبود میبخشد و مشکلاتی مانند تاری دید یا کدورت را رفع میکند.
اصلاح دائمی
با جایگزینی لنز طبیعی با لنز مصنوعی، مشکلاتی مانند عیوب انکساری یا آبمروارید بهصورت دائمی حل میشوند.
کاهش نیاز به عینک یا لنز تماسی
در بسیاری از بیماران پس از انجام جراحی لنزکتومی نیازی به استفاده مداوم از عینک یا لنز کاهش پیدا میکند.
عمل جراحی ایمن و سریع
لنزکتومی یک جراحی با درصد موفقیت بالا و عوارض کم است که معمولاً به صورت سرپایی انجام میشود.
کاندیدای مناسب جراحی لنزکتومی چه افرادی هستند؟
ابتلا به بیماری آب مروارید
یکی از اصلیترین دلایل انجام جراحی لنزکتومی، آب مروارید است. این بیماری باعث کدر شدن عدسی چشم شده و کیفیت بینایی را به شدت کاهش میدهد. افرادی که آب مروارید باعث اختلال در فعالیتهای روزمرهشان شده است، معمولاً گزینه مناسبی برای این جراحی هستند.
مشکلات شدید انکساری
افرادی که دارای مشکلات انکساری شدید مانند نزدیکبینی یا دوربینی بالا هستند و استفاده از عینک یا لنزهای تماسی برایشان کارآمد نیست، میتوانند از لنزکتومی بهرهمند شوند. این جراحی به ویژه برای کسانی که امکان استفاده از روشهای دیگر مانند لیزیک یا PRK را ندارند، توصیه میشود.
عدم امکان اصلاح دید با روشهای دیگر
برخی افراد به دلایل پزشکی یا ساختاری نمیتوانند از روشهایی مانند لیزیک استفاده کنند. در این شرایط، لنزکتومی میتواند جایگزین موثری باشد. برای مثال، بیمارانی که قرنیه نازکی دارند یا دچار بیماریهای خاص چشمی هستند، معمولاً برای این جراحی مناسبترند.
سن مناسب
اگرچه جراحی لنزکتومی محدودیت سنی خاصی ندارد، معمولاً در افراد مسنتر که دچار آب مروارید یا پیرچشمی هستند، بیشتر انجام میشود. انجام جراحی در افراد جوانتر، تنها در موارد خاص مانند نزدیکبینی یا دوربینی شدید توصیه میشود.
سلامت عمومی
کاندیداهای لنزکتومی باید از سلامت عمومی مناسبی برخوردار باشند. بیماریهای سیستمیک مانند دیابت کنترلنشده یا فشار خون بالا ممکن است مانعی برای این جراحی باشند.
چه افرادی کاندیدای مناسبی برای انجام جراحی نیستند؟
جراحی لنزکتومی برای افرادی که مشکلات خاصی مانند عفونت فعال چشمی، آسیبهای جدی قرنیه یا بیماریهای شبکیه دارند، مناسب نیست. همچنین انجام جراحی در زنان باردار یا بیمارانی که از داروهای خاص استفاده میکنند، باید ابتدا توسط پزشک شرایط آن ها مورد بررسی قرار بگیرد.
اقدامات مهم قبل از جراحی لنزکتومی شامل چه مواردی است؟
مشاوره و معاینه اولیه
پیش از تصمیم به جراحی، پزشک متخصص چشم، معاینات دقیق انجام میدهد تا سلامت کلی چشم بررسی شود. این معاینات شامل اندازهگیری قدرت بینایی، بررسی ضخامت قرنیه، وضعیت شبکیه و عصب بینایی است. همچنین پزشک درباره نوع لنز مناسب برای شما (تککانونی، چندکانونی یا لنزهای توریگ برای اصلاح آستیگماتیسم) تصمیمگیری میکند.
مشاوره درباره سوابق پزشکی
قبل از جراحی، پزشک باید از سوابق بیماریهای عمومی (مانند دیابت، فشار خون بالا یا مشکلات قلبی) و داروهایی که مصرف میکنید، مطلع باشد. برخی داروها ممکن است نیاز به توقف موقت داشته باشند، به خصوص داروهای رقیقکننده خون.
آزمایشهای لازم
پیش از عمل، ممکن است پزشک درخواست آزمایشهای عمومی (مانند آزمایش خون) کند تا مطمئن شود شرایط بدنی شما برای جراحی مناسب است. همچنین اندازهگیری دقیق چشم (بیومتری) برای تعیین قدرت لنز مصنوعی مورد نیاز باید انجام شود.
اجتناب ازآرایش چشم و لبه پلک ها
در شب قبل و روز جراحی از آرایش کردن چشم و لبه پلک ها جدا خودداری نمایید.
مهم ترین اقدامات بعد از جراحی لنزکتومی چیست؟
استراحت کافی
بعد از جراحی، بهتر است چند روز به چشمان خود استراحت دهید و از انجام فعالیتهای سنگین خودداری کنید. هرچند اکثر بیماران بعد از یک تا دو روز میتوانند فعالیتهای روزمره خود را از سر بگیرند، اما باید از هرگونه فشار فیزیکی بر چشمها اجتناب کنند.
استفاده از داروهای تجویز شده
پزشک ممکن است قطرههای چشمی ضدالتهاب و آنتیبیوتیک برای جلوگیری از عفونت و کاهش التهاب تجویز کند. استفاده دقیق و منظم از این داروها بسیار مهم است.
اجتناب از لمس یا مالیدن چشمها
تا چند هفته بعد از جراحی، از مالیدن یا لمس کردن چشمها خودداری کنید، زیرا این کار میتواند باعث آسیب به زخم جراحی شود.
محافظت از چشم
در روزهای اولیه بعد از عمل، پزشک ممکن است استفاده از محافظ چشمی را برای جلوگیری از ضربه یا مالش چشم توصیه کند
استفاده از عینک آفتابی
استفاده از عینک آفتابی برای محافظت از چشم در برابر نور خورشید و گرد و غبار ضروری است.
پیگیریهای منظم
پس از جراحی، مراجعه به پزشک برای معاینات دورهای الزامی است. این معاینات به پزشک امکان میدهد که بهبود زخم، وضعیت لنز و قدرت بینایی شما را ارزیابی کند.
فعالیتهای بدنی
از انجام فعالیتهایی که باعث فشار به چشم میشوند، مانند بلند کردن اجسام سنگین، تا مدت مشخص شده توسط پزشک خودداری کنید.
کار با کامپیوتر و مطالعه
استفاده از کامپیوتر یا مطالعه کردن در روزهای اولیه باید محدود شود و پس از آن با نظر پزشک باید انجام شود.
توجه به علائم هشدار دهنده
در صورت مشاهده علائمی مانند درد شدید، کاهش دید ناگهانی، قرمزی شدید یا ترشح غیرطبیعی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.