جراحی استاپدکتومی گوش یکی از روش‌های تخصصی و پیچیده در جراحی گوش است که بیشتر برای درمان اختلالات شنوایی ناشی از مشکلات گوش میانی، به‌ویژه سختی و اختلال در عملکرد استخوان‌های گوش میانی، انجام می‌شود. این جراحی معمولاً در مواردی که بیماری “اتواسکلروز” (سخت شدن استخوان استاپس) یا مشکلات مشابه وجود داشته باشد، انجام می‌گیرد.

استاپدکتومی گوش به معنی برداشتن یا اصلاح استخوان استاپس در گوش میانی است. استخوان استاپس یکی از سه استخوان کوچک در گوش میانی است. این استخوان‌ها مسئول انتقال ارتعاشات صوتی از پرده گوش به گوش داخلی هستند. زمانی که استخوان استاپس به دلایل مختلف مانند بیماری اتواسکلروز (سخت شدن استخوان استاپس) دچار مشکل می‌شود و قادر به انتقال صحیح ارتعاشات صوتی نمی‌باشد، شنوایی فرد دچار اختلال می‌شود و جراحی استاپدکتومی به‌منظور اصلاح این مشکل انجام می‌گیرد.

– وزوز مکرر گوش ها

– کم شنوایی که به مرور شدید تر میشود.

– سرگیجه

– احساس زنگ زدن یا صدا در گوش یا سر

– بروز اختلالات حفظ تعادل در افراد

– بلند به نظر رسیدن صدای فرد برای خودش

– ژنتیک و سابقه خانوادگی فرد

– جنسیت افراد (به طور معمول زنان بیشتر در معرض ابتلا به اتواسکلروز قرار دارند)

– بارداری

– ویروس سرخک

– انواع عفونت های ویروسی

– بیماری های خودایمنی

– وارد شدن ضربه شدید به بافت استخوانی گوش

– انواع شکستگی‌های بافت استخوان گوش

اهداف جراحی استاپدکتومی گوش عمدتاً بهبود شنوایی و اصلاح مشکلات عملکردی در گوش میانی است. این جراحی به‌ویژه برای درمان بیماری‌هایی مانند اتواسکلروز که باعث سخت شدن استخوان استاپس و در نتیجه کاهش شنوایی می‌شود، انجام می‌گیرد. به طور کلی، اهداف اصلی جراحی استاپدکتومی عبارتند از:

بهبود شنوایی: یکی از اصلی‌ترین اهداف این جراحی، بهبود توانایی شنوایی بیمار است. زمانی که استخوان استاپس در گوش میانی به‌طور غیر طبیعی سخت می‌شود، انتقال صدا از پرده گوش به گوش داخلی مختل می‌شود. جراحی استاپدکتومی با برداشتن این استخوان آسیب‌دیده و در صورت لزوم جایگزینی آن با پروتز، می‌تواند به بهبود انتقال صدا و در نهایت به بهبود شنوایی کمک کند.

اصلاح مشکلات عملکردی گوش میانی: در صورتی که استخوان استاپس به‌طور کامل عملکرد خود را از دست داده باشد، جراحی استاپدکتومی می‌تواند ساختار گوش میانی را به‌طور مؤثری ترمیم کند و اجازه دهد که فرآیند انتقال صدا به گوش داخلی به‌طور صحیح انجام شود.

رفع مشکلات شنوایی: ناشی از بیماری اتواسکلروز در بیماری اتواسکلروز، استخوان استاپس به‌طور غیرطبیعی سفت می‌شود و مانع از انتقال صحیح صدا می‌شود. جراحی استاپدکتومی می‌تواند با برداشتن استخوان سخت‌شده و قرار دادن پروتز در محل آن، عملکرد گوش میانی را بازگرداند و شنوایی را بهبود بخشد.

کاهش درد و ناراحتی ناشی از اختلالات گوش میانی: در برخی موارد، مشکلات عملکردی گوش میانی می‌توانند باعث درد و ناراحتی شوند. با انجام جراحی استاپدکتومی و اصلاح مشکل ساختاری گوش میانی، بیمار ممکن است از درد و فشار ناشی از اختلالات گوش میانی رهایی یابد.

جلوگیری از پیشرفت اختلالات شنوایی: در مواردی که اختلالات گوش میانی به دلیل بیماری‌هایی مانند اتواسکلروز به‌طور پیوسته پیشرفت می‌کند، انجام جراحی استاپدکتومی می‌تواند از بدتر شدن وضعیت شنوایی جلوگیری کرده و شرایط را تثبیت کند.

در نهایت، هدف کلی از جراحی استاپدکتومی گوش بهبود کیفیت زندگی بیمار از طریق اصلاح مشکلات شنوایی و بهبود عملکرد گوش میانی است.

– افرادی که ضعیف و کم توان هستند.

– افرادی که دچار کم شنوایی نوسانی هستند.

– افرادی که مبتلا به عفونت گوش میانی و یا عفونت گوش خارجی هستند.

– کسانی که سابقه تغییر شکل گوش خارجی را دارند.

– بیمارانی که دچار پارگی پرده گوش هستند.

– افرادی که از نظر جسمانی در سلامت کاملی قرار ندارند.

– وجود فاصله کمتر از 15 دسی بل بین هوا و استخوان

– افرادی که حداقل یک سال قبل از عمل انجام جراحی سابقه ابتلا به سرگیجه های شدید و حملات طولانی مدت سرگیجه‌ای را داشته باشند.

یکی از سه استخوان کوچک گوش میانی استخوان رکابی نام دارد که کوچکترین استخوان در بدن است. استخوان رکابی نزدیک ترین استخوان به گوش داخلی است. یکی از مهم ترین وظایف استخوان رکابی ارسال امواج صوتی به گوش داخلی میباشد.

در بیماری اتواسکلروز گوش، استخوان رکابی دچار رشد غیر طبیعی و اضافه‌ای می شود. در این شرایط تحرک برای این استخوان سخت خواهد کرد. عدم ارتعاش صحیح این استخوان منجر به کاهش شنوایی در افراد می شود.

در این شرایط جراح با برداشتن بخش از استخوان رکابی و یا تمام آن و جایگزین کردن این بخش با پروتزی مخصوص، اقدام به درمان این بیماری می کند. این جراحی، جراحی استاپدکتومی گوش نام دارد.

جراحی استاپدکتومی گوش داخلی هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان قابل انجام است. این جراحی سرپایی است و نیازی به بستری بیمار در بیمارستان نیست. اگر اتواسکلروز هر دو گوش را درگیر کند، ابتدا گوشی که شنوایی کمتری دارد عمل می شود و بعد از مدتی با صلاحدید پزشک، جراحی گوش دیگر انجام می‌شود.

جراحی استاپدکتومی گوش معمولاً در موارد زیر انجام می‌شود:

اتواسکلروز: این بیماری باعث سخت شدن غیرطبیعی استخوان استاپس می‌شود که انتقال صدا را مختل کرده و منجر به کاهش شنوایی می‌شود.

آسیب یا نقص مادرزادی: در برخی افراد ممکن است استخوان‌های گوش میانی به‌طور طبیعی دچار نقص یا تغییر شکل شوند که نیاز به جراحی پیدا می‌کنند.

آسیب‌های ناشی از عفونت‌های مزمن گوش میانی: عفونت‌های مکرر گوش میانی می‌توانند باعث آسیب به استخوان‌های گوش شوند و نیاز به جراحی را ایجاد کنند.

عوامل ژنتیکی: برخی اختلالات ژنتیکی باعث ایجاد مشکلات در عملکرد یا ساختار استخوان‌های گوش میانی می‌شوند که برای درمان آن‌ها نیاز به جراحی استاپدکتومی است.

در جراحی استاپدکتومی گوش، بسته به نوع مشکل و شدت آن، روش‌های مختلفی ممکن است به‌کار گرفته شود:

استاپدکتومی جزئی: در این روش، تنها بخشی از استخوان استاپس که دچار مشکل شده، برداشته می‌شود و در برخی موارد پروتز به‌جای آن قرار داده می‌شود.

استاپدکتومی کامل: در این روش، تمامی استخوان استاپس که دچار مشکل شده، به‌طور کامل برداشته می‌شود و یک پروتز فلزی یا پلاستیکی به‌جای آن قرار می‌گیرد.

استاپدکتومی با پروتز: در صورتی که استخوان استاپس به‌طور کامل از بین رفته باشد، پروتزی به‌جای آن قرار می‌گیرد که ارتعاشات صوتی را به درستی انتقال دهد.

در این روش، پزشک متخصص بخشی از استخوان رکابی یا کل آن را برداشته و آن را با یک پروتز مصنوعی جایگزین می کند. با این کار، راه انتقال امواج صوتی به گوش داخلی برای شنوایی باز می شود. جراحی استاپدکتومی حدودا ۲ ساعت طول می کشد و مراحل آن به شرح زیر است:

– جراح در حین عمل، یک میکروسکوپ را از طریق دهانه گوش خارجی وارد گوش بیمار می کند تا بتواند استخوانچه ها را ببیند.

– جراحی استاپدکتومی با بی حسی موضعی انجام می شود و نیازی به بیهوشی کامل بیمار نیست.

– پس از بی حسی، پزشک یک برش کوچک در پرده گوش ایجاد کرده و سپس استخوان رکابی را از چکشی و سندانی جدا می کند.

– یک پروتز پلاستیکی مشابه با استخوان رکابی، به جای استخوان بیمار قرار می دهد.

– در بعضی موارد جراح از چربی پشت گوش خارجی برای بستن برش استفاده می کند و سپس پرده گوش را در جای خود قرار می دهد.

جراحی استاپدکتومی گوش یک عمل پیچیده است که معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. مراحل این جراحی به‌طور کلی به شرح زیر است:

آماده‌سازی بیمار: پیش از جراحی، پزشک ممکن است آزمایش‌های شنوایی و تصویربرداری برای ارزیابی وضعیت گوش میانه انجام دهد.

بیهوشی عمومی: جراح برای جلوگیری از احساس درد و ناراحتی، بیمار را تحت بیهوشی عمومی قرار می‌دهد.

برش جراحی: جراح یک برش کوچک پشت گوش ایجاد می‌کند تا به استخوان‌های گوش میانه دسترسی پیدا کند.

برداشتن استخوان استاپس:در این مرحله، استخوان استاپس که به‌طور غیرطبیعی سخت شده است، برداشته می‌شود.

قرار دادن پروتز (در صورت لزوم): پس از برداشتن استخوان، یک پروتز فلزی یا پلاستیکی برای جایگزینی آن در محل قرار داده می‌شود تا فرآیند انتقال صدا به گوش داخلی به‌درستی صورت گیرد.

بستن برش: پس از اتمام جراحی، محل برش با استفاده از بخیه‌های ظریف بسته می‌شود.

– در صورتی که سابقه حساسیت دارویی و یا مصرف هرگونه داروی خاص را دارید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

– تست های شنوایی سنجی و آزمایشات مورد نیاز برای انجام جراحی را حتما انجام داده و پرونده پزشکی خود را در روز عمل همراه خود داشته باشید.

– مصرف نوشیدنی های الکلی و استعمال دخانیات از یک ماه قبل از انجام عمل ممنوع است.

– در صورت انجام عمل به روش بیهوشی، حتما باید از 8 الی 10 ساعت قبل از عمل ناشتا بوده و از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.

– اگر سابقه ابتلا به هر گونه بیماری و انجام جراحی در زمان گذشته را دارید، حتما پزشک خود را در جریان بگذارید.

– مصرف انواع داروهای رقیق کننده خون مانند آسپیرین و وارفارین از 2 الی 3 هفته قبل از انجام عمل ممنوع است.

– توصیه میشود شب قبل از انجام عمل، حتما استحمام کنید.

– حتما در روز عمل یک همراه درکنار خود داشته باشید.

– به طور معمول ۱ تا ۳ روز پس از برداشتن پانسمان، گوش ترشحات خونی دارد، لذا باید داخل گوشش پنبه بگذارید و مرتب آن را تعویض کنید.

– پانسمان یک الی دو هفته پس از جراحی از گوش خارج می شود.

– بیمار باید آنتی بیوتیک هایی تجویز شده را در وقت مشخص شده، مصرف کند.

– ۴ تا ۶ هفته بعد از جراحی استاپدکتومی به هیچ عنوان نباید آب داخل گوش وارد شود. بیمار باید قبل از دوش گرفتن یک پنبه آغشته به وازلین داخل گوش قرار داده و بعد از پایان استحمام به آرامی ناحیه گوش بیرونی خود را خشک کند.

– در طول درمان حساسیت بیمار به صداها افزایش یافته و نباید در محیط های پر سر و صدا حضور داشته باشد.

– فشار هوا می‌تواند بهبودی را به تعویق بیاندازد. بنابراین تا زمان اجازه پزشک، از انجام هر گونه فشار به گوش خودداری کنید. سفرهوایی به علت تغییر فشار در گوش توصیه نمی‌شود.

– یک هفته بعد از جراحی از انجام حرکات ناگهانی سر و خم شدن اجتناب نمایید. همچنین از انجام فعالیت‌های شدیدی همچون دوچرخه سواری، دویدن، وزنه برداری و ورزش‌های هوازی برای حدود 2 الی 4 هفته خودداری کنید.