شبکیه، داخلی‌ترین لایه چشم است که از سلول‌های گیرنده نور و سلول‌های عصبی تشکیل شده است. این لایه از چشم، نور را از عدسی چشم دریافت و پس از تبدیل آن به پیام‌های عصبی، آن‌ها را از طریق اعصاب بینایی به مغز انتقال میدهد که باعث دیدن اجسام اطراف می‌شود. هر مشکلی که موجب اختلال در شبکیه چشم شود، تاری دید را به دنبال خواهد داشت. یکی از این اختلالات جداشدگی شبکیه چشم است که اگر به موقع درمان نگردد، منجر به نابینایی فرد می‌شود.

پارگی شبکیه چشم، معمولا در سنین بالا اتفاق می افتد. در این شرایط زجاجیه استحکام خود را از دست داده و اتصال خود را از لایه شبکیه جدا می‌کند. در برخی مواقع این جداشدگی با پارگی شبکیه همراه است که مهم‌ترین دلایل آن عبارتند از:

– فرد در زمان گذشته، عمل جراحی آب مرواريد انجام داده باشد.

– فرد مبتلا به گلوکوم یا آب سياه باشد.

– فرد دچار نزدیک‌بینی باشد.

– بیمار قبلا نیز دچار پارگي شبکیه شده باشد.

– قسمت هایی از شبکیه نازک‌تر از حد معمول باشد.

– در خانواده فرد، سابقه پارگی شبکیه چشم وجود داشته باشد.

پارگی شبکیه چشم معمولاً زمانی رخ می‌دهد که شبکیه از دیواره چشم جدا شده و کشیده می‌شود. این پارگی‌ها می‌توانند به دلایل مختلفی از جمله آسیب‌های فیزیکی، مشکلات مرتبط با پیرچشمی (دژنراسیون مرتبط با سن) یا دیابت (که به شبکیه آسیب می‌زند) ایجاد شوند. همچنین، برخی بیماری‌های چشم مانند رتینوپاتی دیابتی، کوتاهی شدید چشم یا تاری دید مزمن می‌توانند زمینه‌ساز بروز پارگی شبکیه باشند.

هدف اصلی جراحی پارگی شبکیه، ترمیم یا بستن پارگی و جلوگیری از پیشرفت جداسازی شبکیه است. این جراحی همچنین می‌تواند باعث بازگرداندن عملکرد بینایی و جلوگیری از عواقب جدی‌تر مانند کوری شود. از دیگر اهداف این جراحی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ترمیم پارگی شبکیه: یکی از مهم‌ترین اهداف، بستن پارگی و جلوگیری از گسترش آن است. این کار معمولاً با استفاده از تکنیک‌هایی مانند لیزر درمانی یا فریز کردن پارگی انجام می‌شود.

جلوگیری از جداسازی شبکیه: پارگی شبکیه می‌تواند منجر به جداسازی شبکیه از دیواره چشم شود که اگر درمان نشود، به نابینایی کامل منتهی خواهد شد. جراحی می‌تواند از این مشکل جلوگیری کرده و شبکیه را به محل اصلی خود برگرداند.

حفظ بینایی: در صورتی که پارگی شبکیه در مراحل ابتدایی شناسایی و درمان شود، می‌توان به حفظ و حتی بهبود بینایی بیمار کمک کرد

تسکین علائم: پارگی شبکیه می‌تواند با علائمی مانند تار دیدن، نقاط سیاه، یا دیدن فلش‌های نوری همراه باشد. جراحی می‌تواند این علائم را کاهش دهد و بهبود قابل توجهی در کیفیت دید بیمار ایجاد کند.

پارگی شبکیه چشم یکی از عوامل مهمی است که باید تحت درمان قرار بگیرد، در غیر این صورت باعث نابینایی فرد خواهد شد. علائم جداشدگی شبکیه چشم عبارتند از:

– شخص به صورت ناگهانی دچار کاهش دید می‌شود.

– چشم فرد به صورت مکرر دچار مگس‌پران می‌شود.

– فرد مبتلا به پارگی شبکیه چشم در میدان بینایی خود، سایه‌هایی را مشاهده میکند.

– فرد در میدان دید خود جرقه‌های نوراني، مشاهده کند.

– فرد آسیب‌دیده پرده‌ي خاکستري رنگی را در میدان بینایی خود مشاهده می‌کند که در حال حرکت است.

جراحی چسباندن شبکیه به روش تزریق گاز، که به آن رتينوپکسي پنوماتيک نیز گفته می‌شود، یکی از راه های درمان جدا شدگی شبکیه چشم است. از این روش زمانی استفاده می‌شود که جداشدگی در قسمت بالایی کره چشم اتفاق افتاده باشد. در این هنگام بوسیله تزریق حباب گاز، فشاری از سمت داخل بر روی شبکیه ایجاد می‌شود که آن را در جای خود ثابت و بدون حرکت نگه می‌دارد. حباب های گاز پس از 10 روز تا دوهفته جذب میشوند. پس از جذب گاز، سوراخ شبکیه بوسیله لیزر یا انجماد بسته می‌شود، تا از ورود مایع پشت شبکیه و جداشدگی مجدد جلوگیری شود.

جراحی پارگی شبکیه به چندین روش مختلف انجام می‌شود که بسته به نوع و شدت پارگی، پزشک روش مناسب را انتخاب می‌کند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

لیزر درمانی: لیزر درمانی برای درمان پارگی‌های کوچک و جلوگیری از گسترش آن‌ها به‌کار می‌رود. این درمان به وسیله لیزر، شبکیه را در اطراف پارگی می‌سوزاند و از جداسازی آن جلوگیری می‌کند.

فریز کردن (کریوپلاستی): در این روش، از یخ برای ایجاد اسکار در اطراف پارگی استفاده می‌شود تا آن را ببندد و از گسترش آن جلوگیری کند.

ویتروکتومی: این جراحی برای درمان پارگی‌های شدیدتر و جداسازی شبکیه استفاده می‌شود. در این روش، با ایجاد یک برش در چشم، ماده ژله‌ای داخل چشم (زجاجیه) برداشته می‌شود و پزشک شبکیه را به موقعیت طبیعی خود بازمی‌گرداند.

روش های ترکیبی: در برخی موارد خاص، مانند پارگی‌های پیچیده، ممکن است از ترکیب روش‌های مختلف جراحی استفاده شود تا بهترین نتیجه حاصل شود.

تمامی افرادی که دچار پارگی شبکیه هستند، به جراحی نیاز ندارند. در واقع، تصمیم‌گیری در مورد انجام جراحی بستگی به شدت پارگی، موقعیت آن، علائم بیمار و سایر عوامل پزشکی دارد. اما در کل، کاندیداهای مناسب برای جراحی پارگی شبکیه عبارتند از:

افراد مبتلا به پارگی فعال شبکیه: کسانی که دچار پارگی جدید یا فعال شبکیه هستند، به خصوص اگر پارگی به جداسازی شبکیه منتهی نشده باشد، کاندیدای مناسبی برای جراحی هستند. این جراحی می‌تواند از گسترش پارگی و جداسازی شبکیه جلوگیری کند.

بیماران مبتلا به رتینوپاتی دیابتی: افرادی که دیابت دارند و مبتلا به رتینوپاتی دیابتی شده‌اند، ممکن است در معرض خطر پارگی شبکیه قرار گیرند. این گروه از بیماران به جراحی سریع نیاز دارند تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود.

افراد با مشکلات بینایی و تاری دید: کسانی که علائم تاری دید، نوسانات در دید و وجود نقاط سیاه در میدان بینایی خود دارند، ممکن است به جراحی نیاز پیدا کنند. این علائم ممکن است نشانه‌ای از پارگی یا جداسازی شبکیه باشند.

افراد با سابقه آسیب‌های چشمی: افرادی که به دلیل ضربات یا آسیب‌های فیزیکی به چشم خود دچار پارگی شبکیه شده‌اند، کاندیدای مناسب برای جراحی هستند.

– پس از عمل برای مدت کوتاهی نیاز است چشمتان پانسمان داشته باشد.

– بعد از عمل، دیدن هاله های نورانی و مگس پران ممکن است برای فرد ادامه داشته باشد.

– اگر حباب گاز در چشمتان قرار داده شده باشد، پزشک به شما توصيه خواهد کرد تا مدتي پس از عمل سر خود را در وضعيت خاصي قرار دهید.

– تا هنگامی که گاز تزریق شده به داخل چشمتان جذب نشده باشد، مجاز به پرواز با هواپيما يا صعود به ارتفاعات نيستيد.

– صعود سريع و ناگهانی به ارتفاعات مي تواند موجب افزايش خطرناک فشار داخل چشم شود.

– پس از گذشت چند ماه از عمل ممکن است نياز به تعويض عينک داشته باشيد.