معرفی عمل فمتولیزیک
از جمله مشکلاتی که میتواند دید افراد را مختل کند، انواع عیوب انکساری چشم، شامل نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم میباشد. در زمان گذشته، تنها روش درمان این مشکلات استفاده از عینک یا لنز های تماسی بود. اما امروزه، باتوجه به پیشرفت فناوری، انواع روش‌های جراحی پیشرفته‌ای برای اصلاح عیوب انکساری چشم وجود دارد که میتواند دید مطلوبی را برای فرد به ارمغان بیاورد.
یکی از روش‌های اصلاح عیوب انکساری چشم، عمل فمتولیزیک نام دارد که به دلیل استفاده از لیزر فمتوسکند برای ایجاد برش قرنیه، به لیزیک تمام لیزر معروف میباشد. در این روش، برش قرنیه بوسیله لیزر فمتوسکند انجام میشود و سپس با استفاده از لیزر اگزایمر، عیوب انکساری چشم اصلاح میگردد.
جراحی فمتولیزیک یکی از دقیق‌ترین و کم خطرترین روش‌های جراحی برای اصلاح عیوب انکساری است. این روش برای افراد نتایج مطلوبی در پی دارد و دوره نقاهت کوتاهی دارد.
مهم‌ترین مزیت های عمل فمتولیزیک چیست؟
روشی تمام لیزری و بدون تیغ جراحی
مهم‌ترین ویژگی عمل فمتولیزیک این است که هیچ تیغی در کار نیست! برخلاف روش‌های قدیمی که با ابزار مکانیکی برش انجام می‌دادند، در این عمل، لیزر فمتوثانیه با دقت فوق‌العاده بالا فلپ را ایجاد میکند. این موضوع باعث کاهش خطرات و افزایش دقت جراحی میشود.
دقت بسیار بالا
فمتولیزیک با دقتی در حد میکرون (یک‌هزارم میلی‌متر) کار میکند. این یعنی تغییراتی که روی قرنیه داده میشود کاملاً حساب‌شده و دقیق است، که همین موضوع باعث میشود نتایج عمل بسیار موفقیت‌آمیز باشند.
بهبودی سریع‌تر
افرادی که عمل فمتولیزیک انجام می‌دهند، معمولاً در مدت بسیار کوتاهی (اغلب ۲۴ تا ۴۸ ساعت) متوجه بهبود دید خود می‌شوند. دید ممکن است تا چند هفته بعد هم بهتر شود، اما بازگشت به زندگی روزمره خیلی زود اتفاق می‌افتد.
درد و ناراحتی کمتر
چون در این روش از تیغ استفاده نمی‌شود و بافت قرنیه کمتر تحریک میشود، معمولاً درد پس از عمل بسیار کمتر از روش‌های دیگر است. برخی بیماران ممکن است احساس خفیفی از سوزش یا جسم خارجی در چشم داشته باشند، ولی این حالت موقتی است.
ریسک کمتر عوارض
از آن‌جا که فلپ قرنیه با لیزر ایجاد میشود، خطراتی مانند جابه‌جایی فلپ، برش ناقص یا عفونت‌های ناشی از ابزار مکانیکی تا حد زیادی کاهش می‌یابد.
قابل انجام در انواع عیوب انکساری
فمتولیزیک برای اصلاح نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم مؤثر است. حتی افرادی با درجات بالا از این مشکلات می‌توانند از این روش بهره‌مند شوند، به شرطی که ضخامت قرنیه کافی باشد.
سفارشی‌سازی برای هر فرد
با کمک دستگاه‌های تصویربرداری و اندازه‌گیری دقیق (مانند توپوگرافی قرنیه)، عمل فمتولیزیک برای هر فرد به‌صورت اختصاصی طراحی میشود. این به معنای بهترین نتیجه ممکن برای هر چشم خاص است.
کاندیدای عمل فمتولیزیک چه افرادی هستند؟
– افرادی که سنی بین 18 تا 55 سال دارند.
– افرادی که مبتلا به انواع بیماری های چشم مانند آب مروارید، آب سیاه، قوزقرنیه و … نیستند.
– بانوانی که در دوران بارداری و شیردهی نیستند.
– افرادی که سابقه ابتلا به دیابت، روماتیسم و … را ندارند و از سلامت عمومی و جسمانی خوبی برخوردار هستند.
– کسانی که ضخامت قرنیه کافی و مناسبی دارند.
– افرادی که در شش ماه گذشته شماره چشم ثابتی داشتند.
مراحل انجام عمل فمتولیزیک:
مرحله اول: در اولین مرحله جراح بوسیله قطره های بیحس کننده چشم ها را بی حس میکند.
مرحله دوم: در این مرحله، جراح بوسیله لیزر فمتوسکند فلپی در سطح قرنیه ایجاد میکند. این برش بسیار ظریف و دقیق است و در عمقی حدود ۹۰ الی ۱۱۰ میکرون در قرنیه ایجاد میشود.
مرحله سوم: پس از ایجاد برش، فلپ قرنیه به آرامی کنار زده میشود. سپس، جراح بوسیله لیزر اگزایمر، عیوب انکساری چشم را اصلاح میکند.
مرحله چهارم: در آخرین مرحله و پایان عمل، فلپ قرنیه به محل اولیه خود برگردانده میشود و لنز پانسمان بر روی قرنیه قرار داده میشود.
مهم ترین ویژگی های عمل فمتولیزیک چیست؟
– دقت و سرعت بالاتر در ایجاد برش قرنیه
– دوره نقاهت کوتاه‌تر
– عدم استفاده از لنز و عینک پس از عمل
– احساس درد کمتر
– بهبود سریع‌تر دید
– اصلاح اختلالات بینایی
چرا پس از فمتولیزیک ممکن است درد احساس شود؟
هرچند در فمتولیزیک از فناوری بسیار پیشرفته استفاده میشود و آسیبی به بافت‌های عمیق وارد نمی‌شود، اما چشمها پس از جراحی نیاز به ترمیم دارند. احساس ناراحتی معمولاً ناشی از موارد زیر است:
– تحریک قرنیه در محل برش (فلپ)
– خشکی چشم که پس از عمل رایج است
– پاسخ طبیعی بدن به لیزر و جراحی
– استفاده نادرست یا دیرهنگام از قطره‌های تجویزی
بنابراین داشتن کمی درد یا سوزش تا یکی دو روز طبیعی است. اما با رعایت مراقبت‌های مناسب، این ناراحتی به حداقل می‌رسد
چه زمانی درد غیرطبیعی است؟
در اغلب موارد، درد بعد از فمتولیزیک خفیف و موقتی است، اما اگر با علائم زیر همراه شد، باید به پزشک مراجعه کنید:
– درد شدید و مداوم
– کاهش ناگهانی دید
– قرمزی شدید یا ترشح از چشم
– حساسیت نوری شدید
– احساس جسم خارجی شدید که با قطره برطرف نمی‌شود
چه زمانی درد غیرطبیعی است؟
در اغلب موارد، درد بعد از فمتولیزیک خفیف و موقتی است، اما اگر با علائم زیر همراه شد، باید به پزشک مراجعه کنید:
– درد شدید و مداوم
– کاهش ناگهانی دید
– قرمزی شدید یا ترشح از چشم
– حساسیت نوری شدید
– احساس جسم خارجی شدید که با قطره برطرف نمی‌شود
چرا پس از فمتولیزیک ممکن است درد احساس شود؟
هرچند در فمتولیزیک از فناوری بسیار پیشرفته استفاده میشود و آسیبی به بافت‌های عمیق وارد نمی‌شود، اما چشمها پس از جراحی نیاز به ترمیم دارند. احساس ناراحتی معمولاً ناشی از موارد زیر است:
– تحریک قرنیه در محل برش (فلپ)
– خشکی چشم که پس از عمل رایج است
– پاسخ طبیعی بدن به لیزر و جراحی
– استفاده نادرست یا دیرهنگام از قطره‌های تجویزی
بنابراین داشتن کمی درد یا سوزش تا یکی دو روز طبیعی است. اما با رعایت مراقبت‌های مناسب، این ناراحتی به حداقل می‌رسد
روش‌های مؤثر برای کاهش درد پس از فمتولیزیک
استفاده مرتب و دقیق از قطره‌های چشمی
قطره‌های چشمی بخش مهمی از درمان پس از عمل هستند. پزشک معمولاً سه نوع قطره تجویز میکند:
– ضدالتهاب (استروئیدی یا غیراستروئیدی): برای کاهش التهاب و درد
– آنتی‌بیوتیک: برای پیشگیری از عفونت
– اشک مصنوعی: برای جلوگیری از خشکی چشم
نکته مهم: مصرف قطره‌ها باید دقیقاً طبق دستور پزشک و در زمان‌های مشخص انجام شود. از قطع یا کم‌کردن آن‌ها به صورت خودسرانه جداً خودداری کنید.
استراحت کافی و بستن چشمها
یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید پس از عمل انجام دهید، استراحت مطلق چشمی است. در ساعات ابتدایی پس از عمل:
– از نگاه کردن به تلویزیون، موبایل یا لپ‌تاپ خودداری کنید
– نور محیط را کم نگه دارید
– بهتر است ۲ تا ۴ ساعت بخوابید یا چشمها را بسته نگه دارید
این کار باعث کاهش تحریک قرنیه و کمک به ترمیم سریع‌تر میشود.
اجتناب از نور زیاد و استفاده از عینک آفتابی
نور شدید خورشید یا نور مصنوعی میتواند بعد از عمل فمتولیزیک چشمها را تحریک کند. برای کاهش درد و حساسیت نوری:
– در فضای بیرون حتماً از عینک آفتابی با UV محافظ استفاده کنید
– تا چند روز در محیط‌های پرنور نمانید
– حتی در خانه می‌توانید چراغ‌های پرنور را کم کرده یا خاموش کنید
پرهیز از مالیدن یا فشار دادن چشم
بعد از عمل، ممکن است احساس خارش یا جسم خارجی در چشم داشته باشید، اما هرگز چشم خود را مالش ندهید. این کار نه‌تنها باعث افزایش درد میشود، بلکه ممکن است باعث جابه‌جا شدن فلپ قرنیه شود.
خوابیدن با محافظ چشم
پزشک به شما محافظ یا پوشش مخصوص چشمی می‌دهد که باید هنگام خواب به‌ویژه در چند شب اول استفاده کنید.
این محافظ:
– از تماس تصادفی دست با چشم در خواب جلوگیری میکند
– از ورود گرد و خاک به چشم جلوگیری میکند
– کمک میکند فلپ قرنیه در جای خود ثابت بماند
اجتناب از کار با صفحه‌نمایش‌ها (موبایل، لپ‌تاپ و…)
حداقل تا ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از عمل، باید از نگاه کردن طولانی‌مدت به صفحه‌نمایش‌ها خودداری کرد.
نگاه کردن به موبایل یا مانیتور:
– خشکی چشم را تشدید میکند
– باعث احساس سوزش و خستگی چشمی میشود
– روند ترمیم قرنیه را کند میکند
تغذیه سالم و هیدراته ماندن
بعد از عمل، بدن شما نیاز به ترمیم و بازسازی دارد. تغذیه مناسب میتواند درد را کاهش داده و به روند بهبود کمک کند:
– غذاهای غنی از ویتامین A،C و E مصرف کنید (مثل هویج، پرتقال، بادام)
– آب زیاد بنوشید تا خشکی چشم کمتر شود
– از مصرف الکل و کافئین زیاد خودداری کنید چون ممکن است چشم را خشک‌تر کند.
اجتناب از دود و آلودگی
دود سیگار، آلودگی هوا، بخار مواد شیمیایی یا آرایش چشم میتواند چشمها را پس از عمل تحریک کرده و باعث درد شود.
– در روزهای ابتدایی، از رفتن به مکان‌های آلوده یا شلوغ بپرهیزید
– آرایش چشم و استفاده از لنز را تا زمان مشخص شده توسط پزشک کنار بگذارید
– از نزدیک شدن به اجاق گاز یا بخار آب جوش پرهیز کنید
پیگیری و مراجعه به پزشک
مراجعه به پزشک طبق برنامه تعیین‌شده از اهمیت زیادی برخوردار است. در این جلسات:
– وضعیت ترمیم قرنیه بررسی میشود
– در صورت وجود التهاب یا درد زیاد، قطره یا درمان لازم تجویز میشود
– از بروز عوارض احتمالی پیشگیری میشود
در صورتی که درد بیش از ۲ تا ۳ روز ادامه یافت یا شدید شد، فوراً به چشم‌پزشک مراجعه کنید.
مراقبت‌های قبل از عمل فمتولیزیک:
– شب قبل از انجام عمل فمتولیزیک، حتما استحمام کنید.
– شب قبل عمل، بوسیله شامپو بچه پلک ها و چشمان خود را شست و شو دهید.
– بانوانی که از مژه های مصنوعی استفاده میکنید، یک روز قبل عمل، حتما آن را حذف کنید.
– عمل فمتولیزیک نیازی به ناشتایی ندارد، بنابراین در روز عمل صبحانه ای سبک مصرف کنید.
– دستگاه عمل فمتولیزیک به هرگونه مواد معطر حساس است، بنابراین در روز عمل از هیچگونه مواد معطری مانند ادکلن یا عطر استفاده نکنید.
– استفاده از لنزهای تماسی نرم یک هفته قبل عمل و لنزهای تماسی سخت 3 تا 4 هفته قبل عمل ممنوع است.
مهم ترین اقدامات بعد عمل فمتولیزیک:
– شست و شو و رسیدن آب به چشم ها تا زمان برداشتن لنز پانسمان (2روز پس از عمل) ممنوع است.
– تا یک ماه پس از عمل از مالش چشمها پرهیز نمایید.
– برای کاهش درد پس از عمل، قطره ها و داروهای تجویز شده را راس ساعت استفاده کنید.
– تا 2 هفته پس از عمل از آرایش کردن چشم ها و لبه ی پلک ها خودداری کنید.
– استفاده از لنزهای آرایشی و زیبایی تا 3 ماه پس از عمل، ممنوع است.
– دو هفته پس از عمل استعمال دخانیات ممنوع است.
– تا یک ماه پس از فمتولیزیک، رفتن به استخر و شنا کردن ممنوع است. پس از این مدت برای شنا کردن تا سه ماه از شیرجه زدن پرهیز کنید و از عینک شنا استفاده کنید.
– انجام هرگونه فعالیت سنگین تا یک ماه پس از عمل ممنوع است.
– در روزهای اول عمل، حتما از عینک آفتابی استفاده کنید و تا 3 الی 4 ماه پس از عمل در محیط های بیرون و آفتابی استفاده از عینک آفتابی ضروری است.
– تا 3 الی 6 ماه پس از عمل تاری موقتی دید طبیعی است و به مرورو بهتر میشود. این تاری دید بستگی به شماره چشم افراد قبل عمل دارد.
– طی چند روز اول پس از عمل فمتولیزیک، به هنگام خواب از شیلد (محافظ چشمی) یا عینک آفتابی استفاده کنید.
دوران نقاهت بعد از عمل فمتولیزیک چگونه می‌گذرد؟
عمل فمتولیزیک یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های جراحی لیزر چشم است که با استفاده از لیزر فمتوسکند، یک فلپ بسیار نازک در قرنیه ایجاد میشود و سپس اصلاح انکساری با لیزر اگزایمر انجام میگردد. به دلیل دقت بالا و حداقل تهاجم، دوران نقاهت بعد از فمتولیزیک نسبت به سایر روش‌ها بسیار سریع‌تر و راحت‌تر است.
۲۴ ساعت اول؛ حساس اما قابل کنترل
در ساعات اولیه پس از جراحی، بیشتر بیماران احساس سوزش، خارش، اشک‌ریزش و کمی تاری دید دارند. معمولاً در همین روز دید تا حد خوبی بهبود پیدا میکند. پزشک توصیه میکند که بعد از عمل استراحت کنید و از مالیدن چشم خودداری نمایید. استفاده از قطره‌های آنتی‌بیوتیک، استروئیدی و اشک مصنوعی طبق برنامه بسیار مهم است.
روز دوم تا چهارم؛ بازگشت سریع به روال عادی
اغلب بیماران در روز دوم می‌توانند به کارهای روزمره، مطالعه یا حتی کار اداری بازگردند. تاری دید بسیار کاهش می‌یابد و دید نسبتاً واضح ایجاد میشود. استفاده از عینک آفتابی در فضای بیرون از خانه الزامی است تا از نور و اشعه UV جلوگیری شود.
هفته اول؛ تثبیت فلپ قرنیه
در هفته اول، فلپ قرنیه به تدریج به حالت طبیعی خود بازمی‌گردد و باید از وارد شدن هر گونه ضربه یا فشار به چشم جلوگیری شود. شنا، آرایش چشم، سونا و ورزش‌های شدید در این هفته ممنوع است. در بیشتر موارد، بیمار تا پایان هفته اول دید کامل و بدون نیاز به عینک یا لنز را تجربه میکند.
هفته دوم به بعد؛ بازگشت کامل و ایمن
از هفته دوم، بیمار میتواند فعالیت‌های ورزشی سبک و سپس سنگین را از سر بگیرد. رانندگی، مطالعه طولانی، کار با کامپیوتر و استفاده از گوشی موبایل مشکلی ندارد، مشروط بر اینکه چشمها بیش از حد خشک نشوند. استفاده از اشک مصنوعی در این مرحله همچنان توصیه میشود.
