اکترپیون (برگشت پلک به خارج) بیماری است که در آن پلک به سمت بیرون برمی‌گردد. این امر موجب تحریک و سوزش سطح درونی پلک می‌گردد. اکتروپیون در بین بزرگسالان مسن شایع‌تر می‌باشد و در کل پلک پایین را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در اکتروپیون حاد، تمام پلک و در حالت خفیف، تنها یک قسمت از پلک از چشم خارج شده و به سمت بیرون برمی‌گردد. استفاده از اشک‌های مصنوعی و پمادهای مخصوص می‌تواند علائم ناشی از اکتروپیون را برطرف کند. اما معمولا این بیماری با جراحی به‌طور کامل درمان می‌شود.

• سن: شایع‌ترین علت اکتروپیون افزایش سن و ضعیف شدن بافت عضلانی پلک است.
• سابقه جراحی در چشم: افرادی که جراحی پلک داشتند بیشتر در معرض ابتلا به اکتروپیون هستند.
• سابقه سرطان، سوختگی و آسیب: سرطان پوست، تروما و یا سوختگی در ناحیه صورت خطر ابتلا به اکتروپیون را افزایش می‌دهد.

– این بیماری به مرور زمان، باعث افزایش تحریکات چشمی میشود.

– با توجه به اینکه در این بیماری، چشم توانایی نگهداری اشک را ندارد، فرد دچار خشکی شدید چشم میشود.

– در صورت عدم شروع درمان به موقع، احتمال عفونت چشم بیمار بسیار زیاد است.

– با افزایش خشکی سطح چشم، اصطکاک آن نیز افزایش پیدا کرده و قرنیه دچار زخم و خراش میشود.

– عدم درمان به موقع این بیماری باعث بروز اختلالات بینایی و حتی نابینایی فرد میشود.

جراحی اکتروپیون زمانی توصیه می‌شود که این مشکل باعث ناراحتی قابل‌توجه و خطرات چشمی شود. این جراحی کاربردهای مختلفی دارد، از جمله:

اصلاح مشکلات عملکردی پلک

پلک پایین نقش مهمی در محافظت از چشم دارد و از خشکی سطح چشم و ورود گرد و غبار جلوگیری می‌کند. در اکتروپیون، پلک به‌درستی بسته نمی‌شود و اشک‌ها روی سطح چشم باقی نمی‌مانند، که می‌تواند منجر به التهاب و زخم قرنیه شود. جراحی کمک می‌کند که پلک عملکرد طبیعی خود را بازیابد.

کاهش خشکی و تحریک چشم

پلک‌های نامناسب می‌توانند باعث خشکی و تحریک مزمن شوند. جراحی به بازگرداندن رطوبت طبیعی چشم کمک می‌کند.

بهبود زیبایی و افزایش اعتمادبه‌نفس

اکتروپیون می‌تواند ظاهری نامتعادل به صورت بدهد. اصلاح این مشکل نه‌تنها باعث بهبود عملکرد چشم، بلکه باعث بهبود ظاهر طبیعی پلک نیز می‌شود.

پیشگیری از آسیب‌های جدی‌تر

در صورت عدم درمان، اکتروپیون ممکن است به زخم‌های قرنیه و حتی عفونت‌های چشمی منجر شود. جراحی باعث جلوگیری از این عوارض می‌شود.

جراحی اکتروپیون با هدف اصلاح ناهنجاری پلک، بهبود عملکرد طبیعی چشم و کاهش ناراحتی بیمار انجام می‌شود. مهم‌ترین اهداف این جراحی عبارتند از:

بازگرداندن موقعیت طبیعی پلک پایین

جراح تلاش می‌کند تا پلک پایینی را در جایگاه طبیعی خود قرار دهد تا چشم از حفاظت مناسب برخوردار شود.

بهبود سلامت چشم و جلوگیری از آسیب قرنیه

این جراحی از خشکی شدید و زخم شدن قرنیه جلوگیری کرده و خطر عفونت‌های چشمی را کاهش می‌دهد.

اصلاح اشک‌ریزی غیرطبیعی

در بسیاری از موارد، بیماران مبتلا به اکتروپیون دچار اشک‌ریزی مداوم هستند که به دلیل عملکرد نامناسب مجاری اشکی رخ می‌دهد. جراحی این مشکل را برطرف می‌کند.

رفع علائم ناخوشایند مانند قرمزی و التهاب

پس از جراحی، قرمزی، التهاب و سوزش چشم به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

جراحی اکتروپیون، علاوه بر برطرف کردن مشکلات ناشی از این بیماری، مزایای متعددی برای بیماران دارد.

بهبود کیفیت زندگی

بیمارانی که دچار ناراحتی و سوزش مداوم چشم هستند، پس از جراحی احساس راحتی و آرامش بیشتری خواهند داشت.

نتایج طولانی‌مدت و ماندگار

برخلاف درمان‌های موقتی مانند قطره‌های اشک مصنوعی یا پمادهای مرطوب‌کننده، جراحی یک راهکار دائمی برای اصلاح اکتروپیون است.

کاهش وابستگی به داروها

پس از جراحی، بسیاری از بیماران نیازی به استفاده مداوم از قطره‌های چشمی یا داروهای ضدالتهابی نخواهند داشت.

افزایش اعتمادبه‌نفس

اکتروپیون می‌تواند ظاهر صورت را تحت تأثیر قرار دهد. جراحی باعث بهبود زیبایی پلک‌ها شده و اعتمادبه‌نفس بیمار را افزایش می‌دهد.

انجام سریع و دوره نقاهت کوتاه

این جراحی معمولاً در کمتر از یک ساعت انجام می‌شود و بیماران طی چند هفته بهبودی کامل پیدا می‌کنند.

به طور کلی در بیماری اکتروپیون شدت و علل آن، تعیین کننده روش درمان است. در شرایطی که علائم بیماری اکتروپیون خفیف باشد پزشک متخصص با تجویز چند قطره چشمی و نرم کننده های چشمی برای کاهش علائم بیماری و درمان آن اقدام می کند.

در صورتی که علائم بیماری شدید باشد، پزشک متخصص از روش جراحی های ترمیمی برای درمان این بیماری استفاده می کند. در شرایطی که علت اصلی بیماری اکتروپیون ضعیف شدن عضلات اطراف چشم باشد، پزشک متخصص بخش کوچکی از عضله پلک را برش می دهد تا عضلات پلک در جای خود ثابت شوند. اما اگر علت بروز این بیماری به دلیل اسکار و انجام جراحی هایی جون بلفاروپلاستی باشد، پزشک متخصص از جراحی پیوند برای درمان استفاده می کند.

– استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی و پمادهای مرطوب‌کننده برای کاهش خشکی و تحریک چشم.

– استفاده از چسب‌های پزشکی برای نگه داشتن پلک در موقعیت مناسب.

– پوشیدن عینک‌های محافظ برای کاهش تحریک ناشی از باد و گرد و غبار.

– درمان عفونت‌های احتمالی با آنتی‌بیوتیک‌های موضعی یا خوراکی.

– در برخی موارد، روش‌های غیرجراحی مانند تزریق بوتاکس برای کاهش کشیدگی پلک یا درمان با نخ‌های لیفت‌کننده ممکن است مفید باشد، اما این روش‌ها معمولاً موقتی هستند.

اگر اکتروپیون شدید باشد و علائم بهبود نیابند، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. روش‌های جراحی بسته به علت ایجاد اکتروپیون متفاوت هستند:

جراحی برای اصلاح اکتروپیون ناشی از افزایش سن

این روش معمولاً شامل کوتاه کردن پلک پایینی است تا پلک به جایگاه طبیعی خود بازگردد. جراح ممکن است پلک را با استفاده از بخیه‌های داخلی یا فلپ‌های پوستی سفت کند.

جراحی برای اکتروپیون ناشی از زخم یا سوختگی

در این حالت، ممکن است پیوند پوست از نواحی دیگر بدن (مانند پشت گوش) برای بازسازی پلک استفاده شود.

جراحی برای اکتروپیون ناشی از فلج عصب صورت

در این شرایط، ممکن است از تکنیک‌های لیفت پلک و پیوند تاندون برای بازگرداندن عملکرد طبیعی پلک استفاده شود.

جراحی اکتروپیون معمولا تحت بیحسی موضعی صورت میگیرد. پس از ضدعفونی کردن کامل پلک و اطراف چشم، پزشک برشی در قسمت خارجی چشم ایجاد میکند. پس از ایجاد برش، بخش کوچک و قسمت های اضافی پلک پایین برداشته شده و عضله ها و تاندون های شل شده تا حد مورد نیاز کشیده و سفت می شوند. پس از انجام عمل بخیه های ریزی در قسمت خارجی چشم زده میشود و معمولا بعد از ۷ تا ۱۴ روز، این بخیه ها برداشته میشوند.

برای درمان نوعی از اکتروپیون که به دلیل محل زخم بجا مانده از سوختگی یا سایر اعمال جراحی ایجاد شده، معمولا از گرافت پوستی استفاده میشود. این گرافت از پلک بالا یا از پشت گوش خود بیمار تهیه میشود. معمولا محل برداشتن گرافت و محل جراحی بعد از ۲ هفته به خوبی ترمیم میشوند.

• دوره بهبودی معمولاً بین ۲ تا ۴ هفته است.
• اکثر بیماران پس از یک هفته می‌توانند فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرند.
• بهبود کامل عملکرد پلک ممکن است چند ماه طول بکشد.
• در ۹۰٪ موارد، جراحی موفقیت‌آمیز است و مشکل اکتروپیون به‌طور کامل برطرف می‌شود.

• بیمارانی که دچار بیماری‌های شدید چشمی مانند گلوکوم یا عفونت‌های کنترل‌نشده هستند.
• افرادی که مشکلات انعقادی خون دارند و خطر خونریزی جراحی در آن‌ها بالا است.

بیمارانی که دارای بیماری‌های مزمن کنترل‌نشده مانند دیابت پیشرفته یا بیماری‌های قلبی شدید هستند.

جراحی اکتروپیون برای همه بیماران ضروری نیست. پزشک پس از بررسی وضعیت بیمار، در صورت وجود شرایط زیر، جراحی را توصیه می‌کند:

بیماران با اکتروپیون متوسط تا شدید

در مواردی که پلک کاملاً از چشم فاصله گرفته و باعث خشکی، تحریک و آسیب‌های قرنیه‌ای شده است، جراحی بهترین گزینه است.

بیمارانی که دچار عوارض ناشی از اکتروپیون شده‌اند

در صورتی که فرد دچار زخم قرنیه، عفونت‌های چشمی یا مشکلات بینایی شده باشد، جراحی ضروری است.

افراد مسن با ضعف عضلات پلک

افراد مسنی که به دلیل شل شدن عضلات پلک دچار اکتروپیون شده‌اند، معمولاً کاندیدای مناسبی برای جراحی هستند.

بیمارانی که به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نداده‌اند

در مواردی که قطره‌های چشمی، پمادها و سایر درمان‌ها مؤثر نبوده‌اند، جراحی توصیه می‌شود.

افرادی که به دلیل جراحی‌های قبلی یا آسیب‌های پوستی دچار اکتروپیون شده‌اند

در بیمارانی که بر اثر جراحی‌های زیبایی ناموفق، تصادفات یا سوختگی‌های شدید دچار اکتروپیون شده‌اند، جراحی اصلاحی بهترین گزینه است.

– تا یک روز بعد از جراحی پزشک از پوشش مخصوصی روی چشم ها استفاده میکند، که تا 24 ساعت باید این پانسمان بر روی چشم قرار داشته باشد.

– داروها و قطره های تجویز شده توسط پزشک را به طور دقیق و در زمان مشخص شده مصرف کنید.

– تا زمان کشیدن بخیه ها، از کشیدن و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.

– از هرگونه فشار آوردن به چشم و مالش چشم ها خودداری کنید.

– پس از انجام عمل، استحمام کردن با نظر پزشک قابل انجام است.

– برای کاهش تورم، کبودی و التهاب میتوانید از کمپرس سرد استفاده کنید.