آندوسکوپی روشی است که در آن پزشک متخصص به منظور تشخیص یا درمان به کمک دستگاهی مخصوص به نام آندوسکوپ به بررسی و یا جراحی ارگان‌های داخلی بدن مانند معده و روده و یا عروق خونی بیمار می‌پردازد. این روش به جراح اجازه می‌دهد تا بدون ایجاد برش و شکاف بزرگ در بدن بیمار دست به اقدام تشخیصی و یا درمانی بزند.

جراح لوله‌ی آندوسکوپ را از طریق برشی کوچک و یا از طریق مجراهای طبیعی بدن مانند دهان، بینی، مقعد غیره وارد بدن بیمار می‌کند. آندوسکوپ لوله‌ای انعطاف‌پذیر است که در انتهای آن دوربینی تعبیه شده تا پزشک بتواند اندام‌های درونی را مشاهده کرده و یا در صورت نیاز با پنس و قیچی‌ که در انتهای آندوسکوپ وجود دارد عمل جراحی انجام داده و یا نمونه برداری از بافت‌ها را انجام دهد.

دلایل زیادی وجود دارد که پزشک آندوسکوپی را توصیه کند، اما اگر شما هر یک از علائم زیر را داشته باشید باید برای انجام آندوسکوپی اقدام کنید:

– درد شکمی غیر قابل توضیح

– تغییرات مداوم روده (اسهال، یبوست)

– دل درد مزمن یا درد قفسه سینه

– علائم خونریزی یا انسداد روده

– خون در مدفوع

– سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ

– سابقه شخصی پولیپ روده بزرگ

بررسی علائم مختلف: آندوسکوپی به پزشک کمک می‌کند تا مشخص کند چه چیزی باعث علائم و نشانه‌های گوارشی همچون تهوع، استفراغ، شکم درد، مشکل در بلع و خونریزی گوارشی می‌شود.

تشخیص: در برخی مواقع از آندوسکوپی برای تهیه بیوپسی (نمونه برداری از بافت) جهت آزمایش‌ها و شرایطی مانند کم‌خونی، خونریزی، التهاب، اسهال و یا سرطان‌های دستگاه گوارش استفاده می‌کنند.

درمان: دستگاه آندوسکوپ می‌تواند به ابزارهای خاصی مجهز شود و برای درمان‌هایی مانند سوزاندن رگ خونریزی کننده برای توقف خونریزی، گشاد کردن مری باریک، بریدن پولیپ یا برداشتن یک جسم خارجی استفاده شود.

آندوسکوپی به دلیل انعطاف‌پذیری و دقت بالای خود در بسیاری از شاخه‌های پزشکی کاربرد دارد. برخی از مهم‌ترین کاربردهای این روش عبارتند از:

تشخیص بیماری‌های دستگاه گوارش

یکی از رایج‌ترین کاربردهای آندوسکوپی، تشخیص مشکلات و بیماری‌های مربوط به دستگاه گوارش است. با استفاده از آندوسکوپی فوقانی، پزشک می‌تواند شرایط مری، معده و روده کوچک را بررسی کند. این روش به تشخیص بیماری‌هایی نظیر زخم معده، سرطان معده، التهاب مری و سایر مشکلات مرتبط کمک می‌کند.

بررسی دستگاه تنفسی

یکی دیگر از کاربردهای آندوسکوپی بررسی و تشخیص مشکلات مربوط به دستگاه تنفسی است. با استفاده از برونکوسکوپی، پزشکان می‌توانند شرایط نای و ریه‌ها را بررسی کرده و مشکلاتی نظیر تومورها، عفونت‌ها یا انسدادهای ریوی را تشخیص دهند.

تشخیص بیماری‌های دستگاه ادراری

سیستوسکوپی یکی دیگر از کاربردهای آندوسکوپی است که برای بررسی و تشخیص مشکلات مربوط به مثانه و مجرای ادرار استفاده می‌شود. این روش به تشخیص مشکلاتی مانند سنگ‌های مثانه، تومورها و التهاب‌های مجرای ادرار کمک می‌کند.

تشخیص و درمان انواع بیماری های زنان

یکی دیگر از کاربردهای آندوسکوپی، هیستروسکوپی است که در حوزه زنان به کار می‌رود. این روش به پزشکان امکان می‌دهد تا داخل رحم را مشاهده کرده و مشکلاتی مانند فیبروم‌ها، پولیپ‌ها و خونریزی‌های غیرطبیعی رحم را تشخیص دهند.

استفاده در جراحی‌های کم تهاجمی

آندوسکوپی در جراحی‌های کم تهاجمی نیز بسیار موثر است. برای مثال، در روش لاپاروسکوپی، پزشکان با استفاده از آندوسکوپ می‌توانند بدون نیاز به برش‌های بزرگ، به ارگان‌های داخلی دسترسی پیدا کرده و عمل‌های جراحی نظیر برداشتن کیسه صفرا یا آپاندیس را انجام دهند.

کاهش درد و کوتاه بودن دوران نقاهت

یکی از مهم‌ترین مزایای آندوسکوپی نسبت به انجام انواع جراحی‌ها، کاهش درد بیمار است. از آنجایی که آندوسکوپی نیاز به برش‌های بزرگ ندارد، بیماران درد کمتری را تجربه کرده و زمان بهبودی سریع‌تری دارند. این ویژگی به ویژه در جراحی‌های لاپاروسکوپی بسیار مشهود است.

دقت بالا در تشخیص انواع بیماری ها

آندوسکوپی به دلیل داشتن دوربین‌های پیشرفته و امکان مشاهده دقیق و نزدیک ارگان‌های داخلی، دقت بسیار بالایی در تشخیص دارد. این دقت به پزشکان کمک می‌کند تا بیماری‌ها را در مراحل اولیه تشخیص داده و درمان‌های موثرتری ارائه دهند.

کمترین عوارض جانبی

یکی از مزایای دیگر آندوسکوپی، کم بودن عوارض جانبی است. در مقایسه با جراحی‌های باز، آندوسکوپی به ندرت باعث بروز عوارضی نظیر عفونت یا خونریزی می‌شود. این امر به دلیل غیرتهاجمی بودن روش و استفاده کمتر از ابزارهای جراحی صورت می‌گیرد.

سرعت بالا و عدم نیاز به بستری شدن

در بسیاری از موارد، آندوسکوپی یک روش سرپایی محسوب می‌شود. این بدان معناست که بیماران پس از انجام آندوسکوپی نیاز به بستری طولانی مدت در بیمارستان ندارند و معمولاً پس از چند ساعت به خانه بازمی‌گردند. این ویژگی به بیماران کمک می‌کند تا با سرعت بیشتری به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند.

نمونه‌برداری دقیق

در صورتی که پزشکان در طول آندوسکوپی با بافت یا ضایعه مشکوکی روبرو شوند، می‌توانند به سادگی و بدون نیاز به جراحی اضافی از آن ناحیه نمونه‌برداری کنند. این نمونه‌برداری دقیق به تشخیص زودهنگام بیماری‌هایی مانند سرطان کمک بسیار زیادی می‌کند.